Marifetname (Jun 2021)
İbn Sînâ Mantığında Kavram
Abstract
Bu çalışmada İbn Sînâ Mantığı açısından kavramın ne olduğunu incelemeye çalıştık. Kavramın neliğini değişik yönleriyle görmeyi denedik. İlk olarak kavramın Mantık bilimindeki önemini veya yerini ele aldık. Bunun sonrasında kavramın mertebelerini, söz konusu ettik. Yani tanımsal ve betimsel sözlerin gerçekleştirdiği kavram tarzlarını inceledik. Bununla ilgili olarak tanım ve betimi oluşturan özsel ve ilineksel yüklemlerin nelik açısından olan durumlarını irdeledik. Bunun ardından ilk iki başlık altında kavram, tanım ve nelik arasındaki mantıksal bağıntıları göstermeye çalıştık. Burada bu üçünün bir yönden bir ve aynı olduklarının ispatlarını vermeye çalıştık. Çalışmanın beşinci başlığında hem ilk dört başlıktaki içeriği dikkate alarak hem de yeni bir içeriği söz konusu ederek kavramın, nasıl bir yönden varlık ve neliğin bir birliği olduğunu ispatlamaya çalıştık. Araştırmanın altıncı başlığında özsel bilimsel soruları, bunların içerisinde yer alıp kavramı soranlarını ve ayrıca kavramın araştırılmasında soruların sıralamasını ele aldık. Burada ayrıca kavramın ancak var olan bir şeyin özünün tanımlanmasıyla olabileceğini kısaca ispatlamaya çaba gösterdik. Yedinci ve sekizinci başlıklar altında ise kavramı bilgi ve yargının bir tarz ilkesi olarak söz konusu ettik