تأثیر شورای امنیت ملل متحد بر سیاسی شدن دیوان کیفری بین‌المللی

Abstract

دو نهاد بین‌­المللی، یکی دیوان کیفری بین­‌المللی و دیگری شورای امنیت سازمان ملل متحد با توجه به روابطی که با یکدیگر دارند، موضوع مباحث در عرصة حقوق بین‌­المللی قرار گرفته‌­اند. اولی کار قضایی و دومی کار سیاسی می­کند. همزیستی این دو نهاد نیز اگرچه مبتنی بر مقررات اساسنامة دیوان کیفری بین­‌ا‌لمللی (مواد 12 تا 16)، است چالش­هایی به همراه داشته است. با وجود تلاش­ برای تدوین اساسنامة دیوان، و پیشرفت­های حقوق بین‌­الملل، نظر به ارتباط آن با شورای امنیت، هنوز برخی نویسندگان حقوقی کیفری بین­‌المللی به آن به­‌عنوان موضوع سیاسی نگاه می­کنند. اگرچه صرف ارتباط شورای امنیت با دیوان باعث تقابل و سیاسی‌شدن دیوان نخواهد شد، دیوان برای حفظ کارایی و مشروعیت و استقلال خود، ضمن وفاداری به اساسنامه در برخی موارد (همانند تعویق تعقیب یا تحقیق) باید از شورای امنیت نیز تبعیت کند. آنچه در روابط بین این دو نهاد می­گذرد، در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته و یافته‌های تحقیق، حکایت از آن دارد که شورای امنیت می­تواند با استفاده از ابزارهایش به دیوان اثر سیاسی بگذارد. اما سؤال مهم این است که شورای امنیت از چه طریق و بر مبنای چه معیارهایی قادر به اعمال نفوذ سیاسی بر دیوان است؟ به نظر می­رسد شورای امنیت و در رأس آن قدرت­های بزرگ دنیا با توجه به منافعی که دارند از طرق مختلفی ازجمله هدایت شیوة ارجاع­دهی و کنترل دیوان بتوانند بر این نهاد قضایی اثر سیاسی بگذارد.

Keywords

• سیاسی‌شدن
• دیوان کیفری بین المللی
• شورای امنیت سازمان ملل متحد
• قدرت ارجاع و تعویق