Etkileşim (Apr 2023)

Habere Maruz Kalmak: Mobil Haber Uygulamalarının Anlık Bildirimleri Üzerine Bir İnceleme

  • Ceren Saran

DOI
https://doi.org/10.32739/etkilesim.2023.6.11.198
Journal volume & issue
no. 11
pp. 292 – 315

Abstract

Read online

Gündelik yaşamın pek çok alanında kullanılan mobil cihazlar, çeşitli uygulamalar aracılığıyla kullanıcının deneyim ve tercihlerine ilişkin verilerin toplanmasında etkin olan araçlardır. İçerik üreticileri tarafından zaman ve mekân sınırı olmaksızın kullanıcıya içerikleri iletme olanağı sunan mobil cihazlar, zamanla kullanıcıların habere eriştiği ana mecralar haline gelmiştir. Günümüzde, başlıca haber kaynağının çevrimiçi kaynaklar olduğu Türkiye’de, temel gelir modeli reklama dayalı olan dijital ana akım haber medyası, kullanıcı etkileşim oranları ve trafiklerini yüksek tutmak için tüm mecraları etkin şekilde kullanmaya yönelmiştir. Çeşitli kaynaklardan haberleri derleyip kişiselleştirme algoritmalarıyla kullanıcılara sunan haber uygulamalarından faydalanan medya kuruluşları, kendi uygulamalarını da geliştirmiştir. Bu çalışmada, Sözcü, Hürriyet, Sabah ve Habertürk’ün mobil uygulamaları incelenmiştir. Hâlihazırda mülkiyet yoğunlaşması olan Türkiye’deki medya endüstrisinde mevcut güç ilişkilerinin dijital medya ortamında da sürdüğü varsayımından hareket eden bu araştırmada; anlık bildirim yoğunluklarının gündeme göre ve uygulamalar arasında farklılaştığı görülmüş, uygulamalarda çokça hatayla karşılaşıldığı ve bildirim yoğunluğunun kullanıcı deneyimine zarar verdiği sonucuna varılmıştır. Anlık bildirimlerde politika haberleri ağırlıktayken, öne çıkarılan aktörler Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bakanlar olmuştur. Çalışmanın sonucunda mobil uygulama bildirimlerinin ana akım medyanın içeriklerini, kullanıcının gündelik yaşam temposunda dikkatini yönelttiği yere taşıma olanağı sağladığı görülmüş; telefon ekranlarının, anlık bildirimler aracılığıyla toplumdaki egemenlerin ve siyasal iktidar temsilcilerinin mesajlarının öne çıkarıldığı alanlar olarak konumlandırıldığı ortaya konulmuştur.

Keywords