Akif (Jun 2023)
Arap Belâgatında Klasik ve Modern Yaklaşımların Kesişim Noktasında Ahmed Mustafa el-Merâgî ve ‘Ulûmu’l-Belâga’ Adlı Eserinin Önemi
Abstract
XIII. (XVIII.) yy. sonlarından günümüze kadar devam eden süreç belâgat ilmi açısından son dönem olarak kabul edilmektedir. Bu dönemde pek çok ilim dalında yenilik hareketleri başlamıştır. Tabii olarak Arap edebîyatı da yenilik arayışlarından payına düşeni almıştır. Özellikle belâgatçılar ve belâgat eserleri üzerinde yenilik hareketlerinin etkileri yadsınamayacak kadar büyüktür. Bahsi geçen dönem, Arap belâgatı yönünden incelendiği zaman iki farklı akım öne çıkmaktadır. Birinci akım Batı ülkelerinden aldıkları eğitimin etkisiyle hareket eden ebiyatçıların öncülük ettiği yenilik akımıdır. İkinci akım ise belâgatın bu devirde de yeteri kadar sanatsal özgünlüğünü koruduğunu öne sürerek yeniliğe gerek olmadığını savunan klasik usûlcülerdir. Makalemizde son dönem ebiyatçılarından Ahmed Mustafa el-Merâgî’nin (ö. 1883-1952) ‘Ulûmu’l-belâga adlı eserinin üslup ve muhteva özellikleri incelenecektir. ‘Ulûmu’l-belâga yazıldığı dönemdeki gelişmelerin Edebîyat ilmine etkilerini ve klasik usulcüler tarafından Belâgata eklenen yenilik izlerini taşıyan nadide bir eserdir. Çalışmada dönemin getirdiği şartların Belâgat üzerindeki etkileri farklı dönemlerde kaleme alınan Belâgat eserleriyle kıyaslanarak saptanmaya çalışılacaktır.
Keywords
