„AI, wygeneruj obraz osoby z niepełnosprawnością”. (Od)tworzenie społecznych reprezentacji niepełnosprawności z wykorzystaniem narzędzi generatywnej sztucznej inteligencji

Abstract

Tematyka reprezentacji niepełnosprawności w tradycyjnych i internetowych mediach była dotychczas często podnoszona przez wielu badaczy, którzy udowodnili, że przedstawienia obecne w środkach masowego przekazu mogą wpływać na społeczne postrzeganie tego tematu. Rozwój nowych technologii komunikacyjnych oferuje dzisiaj jednak nowe szanse w kwestii przedstawiania adekwatnych, realistycznych wizerunków osób niepełnosprawnych, a także przynosi nowe ryzyka. W artykule zwrócono uwagę na jedną z najszybciej rozwijających się technologii, jaką jest generatywna sztuczna inteligencja (GenAI), wpływająca na profesjonalnych nadawców i platformy społecznościowe. Łatwy dostęp do narzędzi opartych o tzw. GenAI stwarza dotychczas nieznane wyzwania, dotyczące jej możliwych zastosowań w tworzeniu powszechnie dostępnych treści online. O ile sztuczna inteligencja może zwiększać dostępność i poprawiać jakość życia osób z niepełnosprawnościami, jej wykorzystanie może jednocześnie skutkować utrwaleniem negatywnych reprezentacji społecznych tej grupy. W oparciu o przegląd istniejących problemów i dyskusji na ten temat oraz wyniki własnych badań, w artykule staramy się odpowiedzieć na pytania dotyczące możliwych mechanizmów powielania stereotypów wobec niepełnosprawności przez treści wizualne generowane przez narzędzia oparte na sztucznej inteligencji. W żadnym miejscu w artykule nie używano AI do procesu pisania.

Keywords

• generatywna sztuczna inteligencja
• blockchain
• niepełnosprawność
• stereotypy
• komunikacja społeczna
• uprzedzenia