امنیت ملی (Jul 2021)
مدل بلوغ نظام رصد و پایش و هشداردهی سایبری جمهوری اسلامی ایران
Abstract
با توسعه فضای سایبر و کاربردهای روزافزون آن که زندگی فردی و اجتماعی و ابعاد مختلف امنیت ملی و عمومی را تحت‌الشعاع خود قرارداده، بروز رخدادهای پیش بینی نشده‌ای در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و تاثیرات غافلگیر کننده ناشی از آن، شکل‌گیری ساختارهای رصدی بصورت پراکنده و جزیره‌ای به منظور رصد، پایش و هشداردهی بر اساس نیاز و ماموریت سازمان‌های مختلف کشور گردیده است. با تشکیل شورای عالی فضای مجازی و سایر ساختارهای سطوح عالی در جهت یکپارچه‌سازی فعالیت‌ها، نظام‌مند نمودن حوزه رصد، پایش و هشداردهی نیز در دستور کار قرار گرفته است؛ بطوری که بمرور تا حدودی این نظام در سطح کشور شکل گرفته و در حال توسعه می‌باشد. ماهیت فضای سایبر و لزوم هم‌افزایی در مواجهه با آن ضرورت توجه به توسعه و حرکت به سمت بلوغ این نظام را در سطح ملی اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. بدین منظور و در این تحقیق به سنجش وضعیت بلوغ و تحلیل شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب و ارائه مدل بلوغ نظام رصد، پایش و هشداردهی سایبری کشور پرداخته‌ایم. مدل‌های بلوغ یک رویکرد قابل کنترل برای ارزیابی سطح رشد سامانه یا سازمان ارائه می‌دهند. این مدل‌ها نقاط قوت و ضعف سازمان‌ها را به خوبی نشان می‌دهند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که از بین 14 شاخص انتخاب شده، به ترتیب شاخص‌های چابکی فرایندها، یکپارچگی فرایندها و تعریف فرایندها در سیر بلوغ نظام دارای اهمیت ویژه و نیازمند توجه بیشتری هستند. در انتها نیز مدل بلوغ پیشنهادی تحقیق در قالب نمودار راداری وضعیت موجود و مطلوب ارائه شده است.
