Ankara Medical Journal (Dec 2018)
Gençlik Merkezine Başvuran Adölesanların Menarş Duygu, Menstruasyon Algı‐Bilgi ve Özbakım Pratikleri
Abstract
Amaç: Adölesan dönemi 10‐19 yaşları arasındaki fiziksel, psikolojik ve sosyal değişimlerin olduğu,çocukluktan yetişkinliğe geçişteki yaşam biçimi davranışlarının kazanıldığı dinamik devredir. Amacımızadölesan kızların menarş duygu, mensturasyon algı, bilgiyi aldıkları kaynak, mensturasyon sırasındakiöz bakım davranışlarını tanımlayarak bu konuda geliştirilecek politikalara rehberlik etmekti.Materyal ve Metot: Bu tanımlayıcı kesitsel çalışma, hastanemiz gençlik merkezine Temmuz ‐ Ağustos2018 aralığında muayene olmak veya danışmanlık hizmeti almak için başvuran menarş sonrası, 10‐19 yaşaralığındaki adölesan kızlar üzerinde yapıldı. Gençlerin yaş, baba mesleklerinin ne olduğu, annelerinçalışma durumları, okul durumları, menarş yaşı, mensturasyon süresi, menarşta duygusal reaksiyonları,mensturasyon hakkında bilgi alıp almadıkları, bilgiyi aldıkları kaynak, mensturasyondaki kanın kaynağıhakkındaki bilgileri, mensturasyon sırasında hijyenik ped kullanımı ve imhası, banyo alışkanlıklarısorgulandı. Menstruasyon ile ilgili bilgiyi okuldan edinen adölesanlar Grup I’i, okul dışında birkaynaktan edinenler Grup II’yi oluşturdu.Bulgular: Çalışmaya gençlik merkezine başvuran 10‐19 yaş aralığındaki 306 genç kız katıldı. Gençlerinyaş ortalaması 16,54±2,10 (min: 10, maks: 19) idi. Gençlerin menarş yaş ortalaması 12,8±14 (min: 9, maks:17), mensturasyon uzunlukları ortalama 6,19±3,60 gün (min: 1, maks: 15) idi. İlk mensturasyon (menarş)sırasında olumsuz duygu deneyimleyen 139/306 (%45,42) genç vardı. Gençlerin 300/306 (%98,03)’ikanama tamponu olarak hijyenik ped kullandığını ve hijyenik pedleri evsel atıklarla beraber attığını,247/306 (%80,71)’i mensturasyon sırasında banyo aldığını ifade etti. Gençlerin 153/306 (%50)’simensturasyon ile ilgili bilgiyi okuldan aldığını ifade etti. 203/306 (%66,33) genç ‘Mensturasyon sırasındagelen kanın kaynağı neresidir?’ sorusuna ‘rahim’ cevabını verdi. Gençlerin 89/306’sı (%29,08)mensturasyon sırasında iştahta artış olduğunu ifade etti. Gençlerin 175/306’sı (%57,19) menarştan öncemensturasyon ile ilgili bilgi aldıklarını ifade etti. Okuldan bilgi alan adölesanların (Grup 1) 99/153’ü(%64,7o) menarştan önce okuldan bilgi almış ve bu grupta menarş öncesi bilgi alma olasılığı, diğerkaynaklardan bilgi alanlardan (Grup 2) istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulunmuştur (p=0,008). Grup1’deki adölesanların 27/153’ünün (%17,64) mensturasyon sırasında banyo alışkanlığının olmadığını vemensturasyon kanının kaynağı olarak rahim cevabı verme oranının 98/153 (%64,05) olduğunu ve buoranın Grup 2’den farklı olmadığını tespit ettik. Menarşta olumlu duygulanım gösteren adölesanların104/167’sinin (%62,27) menarş öncesi mensturasyon ile ilgili bilgi aldıklarını ve bilgi alanların olumluduygulanım gösterme olasılıklarının anlamlı olarak daha yüksek olduğunu bulduk (p = 0,04).Sonuç: Toplum sağlığı açısından mensturasyon sırasında kullanılan hijyenik pedlerin imhasının tıbbiatık kapsamında yapılmasının halk sağlığının korunması açısından önemli olduğunu düşünüyoruz. Fertildönemdeki kadınların aylık deneyimledikleri mensturasyona yönelik algı ve davranışları adölesandöneminde şekillenmektedir. Bu bağlamda doğru ve kontrollü bilginin kaynağı olan okullardaadölesanlara yönelik verilen üreme sağlığı eğitimlerinin içeriğinin, zamanlamasının ve etkinliğiningözden geçirilerek yapılan düzenlemelerin fertil dönemdeki kadınların sağlıklı mensturasyon pratiklerigeliştirmelerine yol açacağı kanaatindeyiz.
Keywords
