اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد در افزایش کیّفیت زندگی و خود- شفقتی مادران کودکان ناتوان آموزش‌پذیر

Abstract

هدف پژوهش حاضر بررسی کارایی آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیّفیت زندگی و خود‌شفقتی مادران دارای کودکان ناتوان آموزش‌پذیر بود. پژوهش نیمه آزمایشی با روش پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری 45 روزه انجام شد. بدین منظور از بین مراکز نگهداری کودکان ناتوان آموزش‌پذیر ذهنی و جسمی- حرکتی، دو مرکز (شمیم و سعادت) انتخاب و از بین مادران این کودکان که نمرۀ پایین‌تری (طبق معیار نقطه برش) در مقیاس‌های کیّفیت زندگی (WHOQOL-BREF) و خود- شفقتی (نف) کسب کرده‌اند، به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند به حجم 30 نفر در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. سپس گروه آزمایش به دفعات 8 جلسه و به مدت 90 دقیقه در جلسات آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد شرکت کردند، درحالی‌که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد. پس از اتمام دورۀ آموزشی، پرسشنامه‌ها مجدداً در هر دو گروه اجرا و داده‌های حاصل از پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری از طریق تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها به‌واسطۀ تأثیر آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بین نمره‌های دو گروه آزمایش و کنترل و پایداری نتایج در مرحلۀ پیگیری در متغیرهای کیّفیت زندگی و خود- شفقتی تفاوت معناداری را نشان دادند. با توجه به نتایج پژوهش می‌توان روش آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد را به‌عنوان شیوه‌ای آسان، کم‌هزینه، مؤثر و کارآمد با قابلیت کاربرد وسیع در بهبود کیّفیت زندگی و خود- شفقتی مادران دارای کودکان ناتوان آموزش‌پذیر به کار برد.

Keywords

• پذیرش و تعهد
• کیّفیت زندگی
• خود-شفقتی
• مادران
• کودکان ناتوان آموزش‌پذیر