Eskiyeni (Dec 2014)
İbn Sina’nın Varlık-Mâhiyet Ayniliği/Ayırımının Aquinas’ın Eleştirileri Bağlamında Değerlendirilmesi
Abstract
Gerek İslam gerekse Batı düşüncesinde temel olduğu kadar özsel olan varlık-mâhiyet ayırımını ilk defa sistematik bir şekilde ele alan ve bunu felsefi bağlamda tartışan İbn Sînâ, Aristotales’e paralel bir yaklaşımla metafiziğinin temel konusunu varlık bakımından varlık olarak belirleyip varlık-mâhiyet ayırımını meta-ontolojisinin en temel tezlerinden biri haline getirmiştir. Zamanla varlık-mâhiyet ayniliği veya ayırımını özgün bir doktrin haline getiren İbn Sînâ, Latin Avrupasındaki filozofların meta-ontolojilerini derinden etkilemiştir. Tıpkı İbn Sînâ’nın yaptığı gibi, skolastik düşünülerden başta Aquinas olmak üzere bir çok filozof, varlık-mâhiyet ayniliği ve ayrımına giderek, ontolojileri kadar metafiziklerini de bunun üzerine inşa etmişlerdir. Bu çalışmamızda, filozofun varlık-mâhiyet ayniliğinin anahtar kavramlarını Aquinas’ın eleştirileri bağlamında değerlendirerek Aquinas’ın İbn Sînâ’nın mâhiyeti nefyettiği ve Tanrı kavramını anlamsızlaştırdığı şeklindeki eleştirilerinin haklılık değerini belirleyeceğiz.
