پژوهش های کاربردی در گیاهپزشکی (Jun 2024)
ارزیابی تاثیر ژنوتیپ‌های مختلف کلزا بر پارامترهای رشدی شته مومی کلم Brevicoryne brassicae
Abstract
کلزا Brassica napus یکی از دانه های روغنی مهم است که کشت و کار آن مورد توجه زارعین ایرانی قرار گرفته است. شته مومی کلم Brevicoryne brassicae یکی از آفات مهم کلزا در دنیا بوده و استفاده از ژنوتیپ های مقاوم، یکی از روش های اساسی کنترل این آفت می‌باشد. این بررسی به منظور ارزیابی مقاومت 21 ژنوتیپ کلزا نسبت به شته مومی کلم، در شرایط گلخانه ) C0 2 ±5/27، RH % 10±60 و D10: L14( انجام گردید. برای ارزیابی آنتی‌بیوز ژنوتیپ‌ها، هر یک از ژنوتیپ های کلزا مورد مطالعه، در 10 گلدان (تکرار) بر اساس طرح کاملا تصادفی کاشته شد. نرخ خالص تولید مثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیّت (λ)، طول مدت یک نسل(T)، مدت زمان دو برابر شدن جمعیّت (DT) و طول دوره پیش از بلوغ شته مومی کلم در شرایط گلخانه ای ارزیابی گردید. نتایج تجزیه واریانس اختلاف آماری معنی‌داری را در سطح احتمال پنج درصد برای صفات مورد مطالعه در بین ژنوتیپ‌های کلزا نشان داد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته مومی کلم بر روی ژنوتیپ های Geronimo و Okapi به ترتیب 287/0 و 215/0 (روز/ماده/ماده) دارای بیشترین و کمترین مقدار بود. ژنوتیپ‌های Okapi و Geronimo به ترتیب کمترین 5/16 (نسل/ماده/ ماده) و بیشترین نرخ خالص تولید مثل شته مومی 75/36 (نسل/ماده/ماده) را دارا بود. در این آزمایش Geronimo به عنوان حساس‌ترین و Opera و Okapi به عنوان مقاوم‌ترین ژنوتیپ‌ها در قیاس با سایر ژنوتیپ‌های آزمایشی مشاهده گردید.
Keywords
