مدل یابی اختلال هراس اجتماعی بر پایه مولفه های هیجانی، شناختی و جنسیت: کاربرد تحلیل مسیر

Abstract

این پژوهش با هدف پیش‌بینی هراس اجتماعی به‌وسیلة متغیرهای جنسیّت، ابراز خشم، ادراک ارزیابی منفی توسط دیگران، خود ارزیابی منفی، توجه متمرکز برخود، بازداری رفتاری و طرحواره‌های ناسازگار اولیه میان دانشجویان دانشگاه پیام نور بهارستان انجام شد. تعداد نمونه شامل 310 نفر بود که براساس نمونه‌گیری در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند. سپس شرکت‌کنندگان پرسشنامة اضطراب اجتماعی کانور و همکاران، پرسشنامة کانون توجهوودی، گلس و چمبلس، پرسشنامة صفت- حالت بیان خشم اسپیلبرگر،مقیاس بازداری رفتاری بزرگسالان گلدستون و پاکر، پرسشنامة رویدادهای منفی اجتماعی ویلسون و راپی و فرم کوتاه طرحواره‌های ناسازگار اولیه یانگرا تکمیل کردند. در این پژوهش داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار AMOS و با روش تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شد. یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر نشان داد با اینکه مؤلّفه‌های جنسیّت و ابراز خشم نتوانستند به طور معناداری هراس اجتماعی را پیش‌بینی کنند (05/0p) درحالی‌که مؤلّفه‌های طرحواره‌های ناسازگار اولیه و توجه متمرکز بر خود، اثر غیر مستقیم بر هراس اجتماعی داشتند (05/0>P). همچنین مدل حاضر توانست 72/0% از واریانس هراس اجتماعی را تبیین کند. براساس این مطالعه می‌توان گفت که طرحواره‌های ناسازگار اولیه به عنوان یک متغیر شناختی عمیق‌تر، از طریق متغیرهای شناختی- رفتاری سطحی (ادراک ارزیابی منفی خود توسط دیگران، خودارزیابی منفی و بازداری رفتاری) بر هراس اجتماعی اثر می‌گذارند. کلید واژه‌ها:

Keywords

• ادراک ارزیابی منفی خود توسط دیگران
• خودارزیابی منفی
• هراس اجتماعی
• توجه متمرکز بر خود
• بازداری رفتار
• طرحواره‌های ناسازگار اولیه