اضطراب، خبرگی و رفتارهای خیرگی در حین پیش بینی پنالتی در دروازه بان های فوتبال

Abstract

اثر شرایط فشار بر عملکرد ورزشی همواره یکی از موضوعات مهم پژوهش­ های حوزه روان­ شناسی ورزش بوده است و اثر اضطراب بر عملکرد و بررسی مکانیزم­ های آن هنوز موضوع مورد علاقه روان­شناسان ورزش است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر اضطراب حالتی بر دقت پیش بینی و شاخص ­های خیرگی دروازه ­بان ­های فوتبال با دو سطح تبحر خبره و مبتدی بود. ده دروازه بان خبره و 10 فرد مبتدی به صورت همتراز شدۀ متقابل در شرایط عادی و شرایط فشار، مسیر ضربات پنالتی پخش شده در یک ویدئو که در لحظه تماس پا با توپ با استفاده از پارادایم انسداد زمانی، مسدود شده بود را پیش­ بینی کردند. در حین پیش ­بینی با استفاده از عینک دوچشمی ردیاب چشم اطلاعات خیرگی شرکت کنندگان (مدت تثبیت و تعداد تثبیت ­ها) ضبط شد. با استفاده از نرم افزارهای Pupil و افزونه ­های آن، اطلاعات خیرگی استخراج و مقادیر با تحلیل واریانس مرکب و آزمون t همبسته تحلیل شدند. یافته ­ها نشان داد اثر اصلی اضطراب بر مدت تثبیت (کاهش) و تعداد تثبیت ­ها (افزایش) در هر دو گروه معنا­دار بود و اضطراب بر دقت پیش بینی در گروه خبره تأثیر معنا­داری نداشت؛ اما باعث کاهش دقت پیش بینی گروه مبتدی شد. به طور کلی اثر اضطراب در گروه خبره با پیش بینی ­های نظریه کنترل توجهی هم­راستا بود و نشان داد اضطراب باعث کاهش کارایی پردازش می‌شود. اما الزاماً به کاهش اثربخشی عملکرد ادراکی-حرکتی منجر نمی ­شود.

Keywords

• اضطراب
• پیش‌بینی
• پنالتی
• خیرگی
• خبرگی
• ادراک عمل