Umde Dini Tetkikler Dergisi (Dec 2019)
Ürgüp Pazar Duası Bağlamında Birlikte Yaşama Kültürü
Abstract
Selçuklular zamanında sistemleşen Ahilik teşkilatı esnafı organize etmiş; alış-verişte doğruluk ve işte kaliteyi esas almıştır. Osmanlı döneminde de dini, dili, kültürü farklı unsurlar 800 yıl boyunca aynı ülkede, aynı şehirde, birlikte yaşamışlardır. Osmanlı döneminde Ürgüp kazası, Niğde sancağına bağlıydı. Kaza merkezinin Ürgüp’ten Muşkara’ya (Nevşehir) nakledilmesi, Ürgüp kadısının Nevşehir’de ikamet etmesi, Pazartesi günleri Pazar kurulması hakkındaki Padişah fermanda sadece Cuma günü Ürgüp’e gitmesi emredilmektedir. Haftalık pazarlar, genelde ülkenin özelde o beldenin ekonomisinin kalbinin attığı ortamlardır. Halk orada olduğundan; üretim-tüketim ve sosyal hayat hareketi oradadır. Pazarda yapılan dua sırasında pazarcı esnafı ve vatandaş ayakta, duaya “Amin” demektedir. Aldatmamak-aldanmamak arzularının yenilendiği ortamda alış-veriş yapılmaktadır. Bu dua Nevşehir pazarı için de bir örnek teşkil etmiştir. Dua Arapça olduğu için vatandaş anlamasa da büyük peygamberlerden (İbrahim, İshak, İsmail, Yakub), büyük meleklerin (Cebrâîl, Mîkâil, İsrâfil, Azrâil), büyük kitapların (Tevrat, Zebur, İncil, Furkan /Kur’an) geçmesi zihinlerinde bir inanç haritası oluşturmaktadır. Mübadele’nin üstünden yaklaşık bir asır geçmesine rağmen Pazar duasının, bugün de yapılıyor olması; ‘Birlikte Yaşama Kültürü’nün sürdürmekte olduğunu göstermektedir.
Keywords
