Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (Jun 2018)
Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Okul Kavramına İlişkin Metaforik Algıları
Abstract
Eğitim,günümüzün en yaygın toplumsal kurumlarından birisi olan okullardaverilmektedir. Bu nedenle eğitimsürecinin odağında okul kavramı yer alır. Okulun zaman içerisinde değişen vegelişen rol ve sorumlulukları onun varlığına yönelik bakış açılarınıetkilemiştir. Buna bağlı olarak okulun hitap ettiği yakın ve uzak çevrede yeralan, öğretmen, çocuk, veli, yönetici vb. algılarında da bir takım değişiklereyol açtığı söylenebilir. Özellikle okul öncesi çocuklarda okul kavramınailişkin algı, son derece önemlidir. Bu noktadan hareketleçalışma, okul öncesi dönemdeki çocukların “Okul” kavramına ilişkin sahipoldukları algıları metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak amacıylayapılmıştır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim desenine göreyürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubuna tesadüfîörnekleme yöntemi ile seçilen Türkiye, Bulgaristan ve Kıbrıs’ta okul öncesieğitim kurumuna devam eden toplam 75 çocuk dahil edilmiştir. Veriler, çocukların okulkavramı ile ilgili algılarını belirlemek amacıyla “Okul … gibidir. Çünkü …” ifadelerinitamamlamasıyla elde edilmiştir. Toplanan veriler içerik analizi tekniği ileanaliz edilmiş ve yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre çocuklar “Okul”kavramı için geçerli toplam 73 (Türkiye 36,Bulgaristan 22 ve Kıbrıs 15) metafor üretmiştir. Üretilen bu metaforlardaha sonra ortak özellikleri ve benzetme yönleri dikkate alınarakkategorileştirilmiştir. Bu işlem sonucunda “Okul” kavramı için çeşitlikategoriler elde edilmiştir. Türkiyeiçin yaşam alanı, eğlendirici, bilgi sağlayıcı, ilgi çekici, sosyal ilişkiler,güven verici ve kural kategorileri; Bulgaristan için yaşam alanı, eğlendirici,bilgi sağlayıcı, ilgi çekici, sosyal ortam, güven verici ve sağlıkkategorileri, Kıbrıs için yaşam alanı, eğlendirici, bilgi sağlayıcı,tanımlayıcı, sosyal ilişkiler, güven verici ve açık alan kategorileri olmaküzere toplam 21 kategori elde edilmiştir.
