پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی (Nov 2022)

نقد و بررسی کتاب گزارشی تحلیلی از فلسفه اصالت تصوری برکلی

  • عبدالرزاق حسامی فر

DOI
https://doi.org/10.30465/crtls.2022.34929.2136
Journal volume & issue
Vol. 22, no. 9
pp. 327 – 349

Abstract

Read online

جرج بارکلی، فیلسوف تجربه­گرای قرن هجدهم از یک­سو اشیاء محسوس را چیزی جز ادراک یا تصور نمی­داند (ایده­آلیسم ذهنی) و از سوی دیگر با انکار وجود جسم، تنها به نفس باور دارد (ایده­آلیسم عینی). جاناتان دنسی در کتاب گزارشی تحلیلی از فلسفه اصالت تصوری برکلی کوشیده است یک تصویر کلی از فلسفه بارکلی ارائه کند که هم با استفاده از مشی کلی فیلسوفان تحلیلی دربرگیرنده تحلیلی روشن از عناصر اصلی اندیشه آن فیلسوف باشد و هم با یک نگاه انتقادی نقاط برجسته و ضعیف این فلسفه را نمایان کند. نوآوری مهم این اثر معرفی نظر بارکلی در باب تبیین علمی، چونان تبیینی تفسیری و در عین حال غایت شناختی است. نویسنده می­گوید که این نوآوری حاصل بازسازی اندیشه بارکلی و نه صرف مطالعه آثار اوست. در این مقاله هدف بررسی نقاط قوت و ضعف تحلیل­های نویسنده در مقام بررسی فلسفه بارکلی و بیان پاره­ای کاستی­ها در برخی از انتقادات نویسنده بر اندیشه بارکلی است. همچنین ترجمه کتاب نیز نقد و ارزیابی خواهد شد.

Keywords