تولید گیاهان زراعی (Feb 2020)
ارزیابی تأثیر اختلاط توفوردی و سولفوسولفورون برگندم و علفهایهرز خردل‌وحشی (Sinapis arvensis L.) و شبدرشیرین (Melilotus officinalis L.) با استفاده از منحنی‌های هم‌اثر
Abstract
سابقه و هدف: کاربرد علفکشها برای کنترل علفهایهرز در کشاورزی و بالا بردن تولید محصولات زراعی از نظر کمی و کیفی اجتناب ناپدیر است. از طرف دیگر، در کاربرد علفکشها مسئله مقاومت علفهایهرز به علفکشها بایستی مورد توجه قرار گیرد. اختلاط علفکشها باعث افزایش کارایی علفکشها و کنترل بهتر و مؤثرتر علفهایهرز شده و می‌تواند منجر به تأخیر در بروز مقاومت علف‌های هرز به علفکشها شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی اختلاط سولفوسولفورون و توفوردی و میزان گیاه‌سوزی گندم در اثر این اختلاط انجام شد. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر اختلاط دو علفکش توفوردی و سولفوسولفورون بر گندم و نیز علفهایهرز خردل‌وحشی و شبدرشیرین آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پاییز سال 1394 در گلخانه پردیس دانشگاه علوم‌کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان اجرا شد. در این پژوهش از دو علفکش رایج در مزارع گندم استان گلستان شامل: علفکش دومنظوره سولفوسولفورون (آپیروس) و علفکش پهن‌برگ‌کش توفوردی استفاده شد. علفکشها به میزان صفر، 1/0، 2/0، 4/0، 6/0، 8/0، 1 و 2 برابر دز توصیه‌شده، 2000 گرم ماده مؤثره توفوردی و 6/26 گرم ماده مؤثره سولفوسولفورون با پنج نسبت اختلاط (0:100)، (25:75)، (50:50)، (75:25) و (100:0) به‌کار برده شدند. تابع لوگ-لجستیک برای برازش داده‌های مربوط به پاسخ وزن خشک گیاهان در مقابل دزهای مختلف علفکشها برای هر نسبت اختلاط استفاده و مقادیر علفکش مورد نیاز برای 50 درصد بازدارندگی رشد گیاهان (GR50) برآورد گردید. سپس از منحنی‌های هم‌اثر و مدل‌های اختلاط برای تعیین اثر اختلاط علف‌کش‌های سولفوسولفورون و توفوردی استفاده شد. یافته‌ها: تعداد بوته‌های زنده‌مانده شبدرشیرین و خردل‌وحشی (نسبت به شاهد) در اثر افزایش دز مصرف علف‌کش‌های توفوردی و سولفوسولفورون و نسبت‌های مختلف اختلاط آن‌ها کاهش یافت، در دزهای بالا تمام بوته‌های علف‌هرز از بین رفتند. اختلاط علف-کش‌های توفوردی و سولفوسولفورون روی وزن خشک علفهایهرز خردل‌وحشی و شبدرشیرین اثر گذاشت. مقدار علف‌کش‌های توفوردی و سولفوسولفورون لازم برای 50 درصد کاهش وزن خشک علفهایهرز خردل‌وحشی به‌ترتیب 639/0 و 906/0برابر دز توصیه‌شده برآورد شد، این مقادیر برای شبدرشیرین به‌ترتیب 043/1 و 063/1 درصد دز توصیه‌شده علف‌کش‌های یاد شده بود. همچنین مقایسه میانگین وزن‌خشک بوته‌های گندم نشان داد هیچ تفاوت معنیداری بین وزن‌خشک بوته‌ها هنگام استفاده از سولفوسولفورون به-صورت خالص وجود نداشت، بنابراین علفکش سولفوسولفورون تأثیری در کاهش وزن گندم ندارد. نتیجه‌گیری:نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر بیانگر آن است که اختلاط دو علفکش مورد مطالعه باعث کاهش کارایی سولفوسولفورون شد. همچنین اختلاط دو علفکش سولفوسولفورون و توفوردی در دز توصیه‌شده تأثیر معنیداری روی وزن خشک گندم نداشت.
Keywords
