Avant (Jun 2014)
Ucieleśnienie poznania to nie to, co myślisz
Abstract
Najbardziej fascynującą obecnie hipotezą w kognitywistyce jest teoria mówiąca o tym, że poznanie jest ucieleśnione. Tak jak inne dobre pomysły w naukach poznawczych, „ucieleśnienie” może jednocześnie posiadać przynajmniej sześć różnych znaczeń. Najpopularniejsze definicje tego pojęcia opierają się na prostym założeniu, że „stany ciała wpływają na stany umysłu”; implikacje hipotezy o ucieleśnieniu prowadzą jednak do bardziej radykalnych wniosków. Jeśli poznanie dotyczy mózgu, ciała i środowiska, to „stany umysłu” w odcieleśnionej kognitywistyce nie istnieją, więc też nie można ich modyfikować. Wobec tego poznanie jawi się jako rozszerzony system złożony z wielu zasobów, a poważna refleksja nad ucieleśnieniem wymaga nowych metod i nowej teorii. W niniejszym artykule opisujemy cztery główne założenia, na których powinny opierać się programy badawcze zakładające dogłębną analizę implikacji tezy o ucieleśnieniu poznania. Pierwszym krokiem jest analiza zadaniowa opisująca z perspektywy pierwszoosobowej konkretne zadanie, które ma wykonać percypujący i działający podmiot [ang. agent]. Następnie należy określić, jakie zasoby odpowiednie do wykonania zadania dostępne są poznającemu podmiotowi. Pojęcie zasobów obejmuje mózg, ciało i środowisko. Trzecim krokiem jest zdefiniowanie sposobów, w jaki działający podmiot może połączyć dostępne zasoby, tak by stworzyć system zdolny do rozwiązania wyznaczonego zadania. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie, czy działania pojęte przez podmiot zostały opisane w punkcie trzecim. Powyższą procedurę przedstawimy szczegółowo, odnosząc się do dwóch wyrazistych przykładów (problemu zapolowego i błędu AB ) oraz objaśnimy, jak stosować wspomnianą analizę do złożonej kwestii wykorzystania języka. Poznanie ucieleśnione jest czymś więcej niż nam się wydaje. Mamy też dostęp do narzędzi, które pozwolą nam uświadomić sobie w pełni konsekwencje tego twierdzenia.
