پدافند غیرعامل (Feb 2022)
ارزیابی میزان خطرپذیری کالبدی سکونتگاه‌های شهری (مطالعه موردی: شهر اهواز)
Abstract
در شهرها همواره احتمال وقوع وضعیت غیرعادی وجود دارد، و با تغییر شرایط و خروج از وضعیت عادی، شهرها با مشکلاتی مواجه می‌گردند. خطراتی همچون حوادث طبیعی و غیرطبیعی، می‌توانند شرایط بحرانی را ایجاد نمایند. امروزه مدیریت بحران‌های انسان‌ساخت با موضوع پدافندغیرعامل و مبحث تاب‌آوری عجین گردیده و رویکردی موثر در جهت کاهش مشکلات در هنگام وقوع بحران‌ها را فراهم می‌آورد. عوامل‌کالبدی نقش بسیار مهمی را در مدیریت این‌گونه بحران‌ها دارا است. اهواز از جمله شهرهای راهبردی ایران می‌باشد که با توجه به موقعیت جغرافیایی؛ منابع طبیعی و صنایع موجود، همواره مستعد خطر بوده‌است. هدف اصلی تحقیق حاضر شناسایی پهنه‌های خطرپذیر کالبدی شهر اهواز و ارائه راهبردهای مناسب، به منظور افزایش تاب‌آوری‌شهری می‌باشد. پژوهش پیش‌رو، ترکیبی از روش‌های توصیفی، اسنادی، توسعه‌ای و تحلیلی و با ماهیت نظری-کاربردی است که با اتکا به روش ژرفانگر به بیان کمیت و کیفیت مولفه‌های مربوط به اصول و معیارهای مناسب پدافندغیرعامل با رویکرد تاب‌آوری‌شهر اهواز می‌پردازد. و با در نظر گرفتن معیارهایی چون هسته‌های شهری، عمر بافت، تراکم‌ساختمانی، الگوی همجواری‌کاربری‌ها، شبکه معابر و نقاط راهبردی؛ درصدد ارزیابی خطرپذیری‌کالبدی شهر اهواز است. بدین منظور 14 شاخص در قالب معیارهای فوق با اولویت کمترین خطرپذیری تهیه شد. شاخص‌ها توسط نرم‌افزار SuperDecisions وزن‌دهی گردید، سپس در محیط ArcGIS نقشه‌سازی‌ها انجام پذیرفت. نتایج حاصله نشان‌دهنده آن است که به جز مناطق محدودی درغرب، شمال‌غربی و جنوب‌غربی، سایر مناطق از خطرپذیری بالایی برخودار بوده و این مناطق نیازمند توجه بیشتری در راستای دستیابی به استانداردهای مطلوب در حوزه تاب‌آوری و پدافندغیرعامل هستند.
