Niezamierzony transport propaguli grzybów pleśniowych do biomu Antarktyki a zdolność rozwoju w niskich temperaturach

Abstract

Obecność człowieka w Antarktyce to przede wszystkim działalność naukowa, ale również w ostatnim czasie wzmożony ruch turystyczny. Sprzyja to inwazji obcych gatunków flory i fauny, a także mikroorganizmów, mogących zagrażać gatunkom rodzimym. Grzyby pleśniowe będące przedmiotem badań zaliczane są do organizmów kosmopolitycznych, łatwo rozprzestrzeniających się i zasiedlających różnorodne środowiska, w tym również ekstremalnie zimne, takie jak rejony polarne. Organizmy te, by skutecznie skolonizować nowe środowisko oprócz żywotnych propagul i skutecznych mechanizmów transportu muszą być zdolne do wzrostu i reprodukcji w ekstremalnych warunkach. Celem badań było określenie czy propagule grzybów pleśniowych zawleczone (przypadkowo przetransportowane) do biomu Antarktyki przez turystów i członków wypraw naukowych są zdolne do rozwoju w niskich temperaturach. Stwierdzono, że Penicillium sp., Alternaria alternata, Cladosporium cladosporioides, Trichoderma viride, Geotrichum candidum i Botrytis cinerea były zdolne do rozwoju w niskich temperaturach (5 i 10oC oraz po jednym cyklu zamrożenia do -15oC i odmrożenia do +10oC). Nie wytwarzały one makroskopowo widocznej grzybni w temp. 0oC, lecz nie była to dla nich temperatura letalna, ponieważ po przeniesieniu do wyższych temperatur podejmowały wzrost nawet po dosyć długim czasie od rozpoczęcia eksperymentu. Najbardziej wrażliwy okazał się Aspergillus flavus. Przy niższych temperaturach (od 0 do 5oC) nie rozwijał się, natomiast zamrożenie i odmrożenie było dla tego gatunku letalne. Niektóre gatunki (G. candidum, T. viride i B. cinerea) mimo rozwoju grzybni, w niższych temperaturach nie produkowały zarodników.

Keywords

• Antarktyka
• grzyby mikroskopowe
• gatunki obce