BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜNDEKİ ATMOSFERİK PAH’LARIN MEVSİMSEL DEĞİŞİMİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Bursa’da yarı kırsal bir bölgede (Bursa Uludağ Üniversitesi Kampüs-BUÜK), 04 Şubat 2013-03 Şubat 2014 tarihleri arasında, yüksek hacimli hava örnekleyicisi (YHHÖ) kullanılarak atmosferik polisiklik aromatik hidrokarbonların (PAH’ların) örneklemesi yapılmıştır. Bulunan sonuçlar mevsimsel ve ısınmalı-ısınmasız sezon olarak değerlendirilmiştir. İlkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimleri için elde edilen ∑15PAH konsantrasyonları (gaz+partikül) sırasıyla 60±53 ng/m3, 12±4 ng/m3, 451±243 ng/m3, ve 158±104 ng/m3 olarak hesaplanmıştır. Sonbahar ve diğer mevsimler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (Mann-Whitney rank test, p <0.05). Ayrıca, elde edilen sonuçlar aynı örnekleme bölgesinde geçmiş yıllarda yapılan çalışmalar ile karşılaştırılmıştır. 2013 yılı ortalama toplam PAH konsantrasyonu 119±129 ng/m3 olarak belirlenmiştir. 2009-2013 yılları arasında artan popülasyona bağlı olarak PAH konsantrasyon seviyelerinde artış görülmüştür. Toplam PAH konsantrasyonu ortalamaları ısınmalı dönemde 345±243 ng/m3 iken, ısınmasız dönemde 33±51 ng/m3 olarak tespit edilmiş olup literatürle benzerlik göstermektedir. Konsantrasyon değerlerinin %79’u ısınmalı dönemde, %83’ü ısınmasız dönemde gaz formunda olduğu belirlenmiştir.

Keywords

• yüksek hacimli hava örnekleyicisi
• pah’lar
• konsantrasyon
• mevsimsel değişim
• ısınmalı-ısınmasız dönem