پژوهشهای حقوقی (Aug 2021)
بزه‌دیدگی جنسی در پرتو نظریه شتاب‌دهندگی بزه‌دیده: با نمونه‌پژوهی برخی از پرونده‌های جرایم جنسی
Abstract
عوامل مؤثر در رخداد جرم، همواره موضوع مطالعات اندیشمندان علوم جنایی بوده است. در یکی از این نگرش‌ها عوامل ارتکاب جرم، نقش بزه‌دیده و ویژگی‌های خاص او در کانون توجه واقع شد و براین‌اساس، مطالعۀ نقش بزه‌دیده در جرم ارتکابی، به طرح نظریۀ شتاب‌دهندگی انجامید که به‌موجب آن، بزه‌دیده با کنش و رفتار خود می‌تواند رخداد جرم از سوی بزهکار را شتاب ببخشد و سبب گردد. دراین‌میان، در اکثر جرایم جنسی، انگیزه و هدف بزهکار دستیابی به لذت آنی است. ازاین‌رو، ویژگی‌های خاص بزه‌دیده در انگیزۀ چنین مرتکبانی اهمیت ویژه‌ای دارد. درهمین‌راستا، باتوجه‌به نظریه شتاب‌دهندگی بزه‌دیده، در جرایم جنسی این مسئله مطرح می‌شود که بزه‌دیده با رفتار و اقدام خود تا چه اندازه در رخداد جرم ارتکابی می‌تواند نقش‌آفرینی کرده و روند ارتکاب جرم را شتاب بخشد. با در نظر گرفتن این نظریه و با استناد به پرونده‌های قضایی درارتباط‌با جرایم و بزه‌دیدگی جنسی، مؤلفه‌های این شتاب‌دهندگی در چهار متغیرِ تحریک‌گری، آسان‌گری، تشویق‌گری و رضایت دادن به ارتکاب جرم قابل بررسی‌اند.این مقاله، برهمین‌اساس، نتیجه‌گیری می‌کند که در جرایم جنسی، بزه‌دیده می‌تواند نقش تسهیل‌کنندۀ فعالی در رخداد بزه‌دیدگی خود داشته باشد و چه بسا این نقش در مواردی آن‌چنان شتاب‌دهنده است که بزه‌دیده را همسو و همگام با بزهکار معرفی می‌کند.
Keywords
