اثر ساختار مالکیت بر عملکرد و بازده سهام شرکت‌ها در بازار سهام ایران

Abstract

مالکیت‌های هرمی و شبکه‌ای که کنترل بیشتر بر شرکت‌ها با داشتن سهم مشخصی از جریان نقدی آن شرکت را برای سهامداران فراهم می‌کند از ساختارهای رایج در بازار سهام ایران است. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه ساختار مالکیت با عملکرد و بازده سهام شرکت‌ها است. بدین منظور ساختار مالکیت از چهار جنبه درصد مالکیت بزرگترین سهامدار عمده، انحراف بین حق کنترل و حق جریان نقدی بزرگترین سهامدار عمده، تفاوت حقوق جریان نقدی میان سهامداران عمده و نوع مالکیت، بررسی شده و ارتباط آن با عملکرد و بازده سهام 261 شرکت پذیرفته شده در بازار سهام ایران طی دوره زمانی 1394 تا 1398 مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمون فرضیه‌های تحقیقنشان داد که با آستانه مالکیت 15% رابطه مثبت و معناداری میان حق جریان نقدی بزرگترین سهامدار عمده و عملکرد بنگاه وجود دارد اما در ساختار مالکیت‌ بنگاه‌هایی که تنها یک مالک دارند و حق کنترلی آن‌ها‌ زیر 50% است رابطه معناداری بین حق جریان نقدی بزرگترین سهامدار عمده و عملکرد بنگاه وجود ندارد. انحراف بین حق کنترل و حق جریان نقدی بزرگترین سهامدار و همچنین تفاوت حقوق جریان نقدی میان سهامداران عمده با عملکرد بنگاه رابطه-ای ندارند. در ارتباط با نوع مالکیت نیز مالکیت شرکت‌ها‌ی بیمه‌ رابطه مثبتی با عملکرد شرکت دارد، در حالی که مالکیت شبه دولتی رابطه منفی با عملکرد دارد. با آستانه مالکیت 15% بین متغیرهای ساختار مالکیت با بازده سهام رابطه‌ای مشاهده‌ نشد و تنها نوع مالکیت شرکت‌های بیمه‌ با بازده سهام رابطه مثبت دارد.

Keywords

• ساختار مالکیت
• نوع مالکیت
• سهامداری هرمی
• عملکرد بنگاه
• بازده سهام