Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce (Nov 2017)
Mądrze i taktownie, przystępnie i zrozumiale – czyli o śmierci w literaturze dziecięcej; Wisely and tactfully, accessibly and clearly: that is, about death in children's literature
Abstract
Śmierć, mimo że obecna i widoczna w życiu, uznawana jest za społeczne tabu. Dorośli często chronią dzieci przed tym tematem. Z jednej strony myślą, że dzięki takiemu postępowaniu unikną trudnych tematów, z drugiej nie wiedzą, jak rozpocząć rozmowę. Oprócz wytłumaczenia, czym jest śmierć, boją się też odczuć i emocji temu towarzyszących – rozpaczy, smutku, żalu, tęsknoty, żałoby. Ich obawy, a może i niewiedza, spychają ten temat na margines życia rodzinnego. A przecież śmierć występuje nie tylko w świecie ludzi, ale też zwierząt i roślin. Trzeba o niej mówić i zaspokajać naturalną dziecięcą ciekawość. Do takiej rozmowy należy się przygotować. Pierwszym krokiem jest wybranie właściwej literatury dziecięcej. Dobór powinien być podyktowany wiekiem dziecka i sytuacją, jaką chcemy przedstawić. Do wyboru mamy książki dotyczące śmierci jednego z rodziców, śmierci dziadka, śmierci kogoś z dalszego otoczenia (śmierć rodziców kolegi z przedszkola), śmierci zwierząt i roślin. Historie zawarte w książkach powinny przedstawiać śmierć w sposób łagodny ale zgodny z rzeczywistością. Kolejnym krokiem jest stworzenie odpowiedniej atmosfery i dobranie właściwych słów. A zatem, na sposób zrozumienia śmierci przez dzieci w wieku od 3 do 10 lat mają wpływ osoby z ich najbliższego otoczenia. Wspólne rozmowy, poparte odpowiednią literaturą, pomogą najmłodszym oswoić się ze zjawiskiem śmierci i właściwie przejść przez etapy żałoby. Artykuł, po koniecznym rozbudowanym wprowadzeniu na temat zjawiska śmierci, jej miejsca w obecnym świecie i rozumienia jej przez dzieci, wskazuje i omawia właściwą literaturę dziecięcą. Zaprezentowane pozycje książkowe poruszające zagadnienie śmierci, są tylko wskazówką i wyznaczają tor dalszych poszukiwań wartościowych książek dla dzieci.
Keywords
