تاثیر محلول‌پاشی برگی سیلیسیم‌دی اکسید نانو و غیر نانو بر عملکرد و توزیع مجدد ماده خشک گندم در شرایط تنش خشکی

Abstract

به‌منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی سیلیسیم بر عملکرد و توزیع مجدد ماده خشک گندم در شرایط تنش خشکی، پژوهشی مزرعه‌ای در سال زراعی 95-1394 به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان اجرا گردید. تیمار تنش خشکی شامل سه سطح آبیاری نرمال (بدون قطع آبیاری یا شاهد)، تنش خشکی از زمان ساقه‌روی تا گل‌دهی و تنش خشکی از گل‌دهی تا رسیدگی دانه به عنوان فاکتور اصلی و محلول‌پاشی سطوح دی‌اکسید سیلیسیم در هفت سطح شامل بدون سیلیسیم (شاهد)، کاربرد ذرات نانو و غیرنانو سیلیسیم در غلظت‌های 50، 100 و 150 میلی‌گرم در لیتر به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی در دوره ساقه‌روی تا گل‌دهی عملکرد دانه گندم نسبت به شرایط آبیاری معمول را در حدود 35 درصد کاهش داد. محلول‌پاشی سیلیسیم تا حدودی تاثیر منفی تنش خشکی بر عملکرد دانه را تقلیل داد. عملکرد دانه گندم با کاربرد غلظت 100 میلی‌گرم در لیتر سیلیسیم نانو (577.61 گرم در متر مربع) و 150 میلی‌گرم در لیتر سیلیسیم غیر نانو (527.73 گرم در متر مربع) به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر تیمارهای محلول‌پاشی شد. صرف نظر از تیمارهای محلول‌پاشی، توزیع مجدد ماده خشک در شرایط آبیاری معمول در حدود 11 درصد کمتر از شرایط تنش خشکی بود. بیشترین سهم توزیع مجدد از عملکرد دانه گندم مربوط به محلول‌پاشی با غلظت 100 میلی‌گرم در لیتر سیلیسیم نانو در شرایط تنش از گلدهی تا پایان دوره رشد بود. همچنین تنش خشکی سهم فتوسنتز جاری در پر کردن دانه‌ها را به‌طور معنی‌داری کاهش داد.

Keywords

• توزیع مجدد ماده خشک
• فتوسنتز جاری
• کارایی توزیع مجدد