قابلیت جایگزینی چسب اوره فرمالدهید با چسب سویا در تولید تخته لایه

Abstract

سابقه و هدف: امروز به دلیل مشکلات زیست محیطی چسب های مصنوعی مانند خطرات ناشی از انتشار گاز فرمالدهید برای سلامتی انسان، استفاده از چسب های طبیعی در ساخت فرآورده های چوبی دوباره مورد توجه پژوهشگران و صنایع قرار گرفته است. مشکلات مربوط به سلامتی انسان و انتشار گاز فرمالدهید از فرآورده های مرکب چوبی از جمله نقاط ضعف چسب های مصنوعی متداول در صنایع چوب مانند اوره فرمالدهید هستند. تاکنون تلاش های زیادی برای کاهش میزان انتشار فرمالدهید و جایگزینی چسب اوره فرمالدهید با چسب های طبیعی در ساخت فرآورده های مرکب چوبی انجام شده است. اخیرا محققین توانسته اند چسب های طبیعی با ویژگی های فیزیکی و مکانیکی قابل قبول را در تولید فرآورده های مرکب چوبی ارائه دهند. این چسب ها کاملا دوست دار محیط زیست هستند و مشکل انتشار گازهای خطرناک را نیز ندارند.مواد و روش‌ها: آرد سویا و پروتئین خالص سویا با استفاده از 5 درصد وزنی تانن های شاه بلوط و میموزا (به عنوان اتصال دهنده) برای ساخت انواع چسب سویا ترکیب شدند. برخی از ویژگی‌های چسب‌های سویا با استفاده از تحلیل گر ترمو-مکانیکی و گرماسنجی پویشی تفاضلی مورد بررسی قرار گرفتند. هم چنین تخته های سه لایه از لایه های گونه صنوبر دلتوئیدس ساخته شدند و ویژگی های مقاومت برشی و گسیختگی لایه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته ها: نتایج حاصل از ارزیابی قابلیت ژل شدن چسب های سویا با استفاده از روش ترمومکانیکی نشان دادند که افزودن تانن ها به ترکیب چسب سویا سبب کاهش دما و زمان ژل شدن آن ها می گردند. هم چنین نتایج حاصل از ارزیابی گرماسنجی پویشی تفاضلی نیز نشان دادند که تانن ها سبب تسریع فرآیند دناتوره شدن در پروتئین سویا می شوند. نتایج به دست آمده از اندازه گیری مقاومت برشی نمونه های آزمونی تخته لایه نیز نشان دادند که افزودن تانن ها به چسب سویا سبب افزایش مقاومت برشی می گردد. به طوری که مقادیر به دست آمده از آزمون برشی نمونه های ساخته شده با انوع چسب سویا در مقایسه با استاندارد اروپایی EN 314-2 و نمونه های ساخته شده با چسب اوره فرمالدهید بالاتر بودند. نتایج حاصل از آزمون مقاومت به گسیختگی لایه طبق استاندارد ANSI HPV- HP1 نیز نشان دادند که نمونه های ساخته شده با چسب سویا همانند نمونه های ساخته شده با چسب اوره فرمالدهید در برابر آب مقاوم نبودند و حداقل های لازم برای استفاده در شرایط درونی و بیرونی را نداشتند. اما استفاده از عوامل اتصال دهنده تانن ها در ترکیب چسب سویا به طور موفقیت آمیزی مقاومت به گسیختگی در تخته لایه ها را برای استفاده در شرایط درونی و بیرونی افزایش دادند.نتیجه گیری: با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده از این پژوهش چسب های سویا به دلیل ویژگی های مطلوب مکانیکی و فیزیکی در مقایسه با استاندارد EN 314-2، قابلیت جایگزینی با چسب اوره فرمالدهید در ساخت تخته لایه را دارند.

Keywords

• چسب های طبیعی
• فرآورده های چوبی
• ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی