Samookaleczenia bez intencji samobójczej a zachowania samobójcze

Abstract

Wstęp: Samookaleczenia bez intencji samobójczej i zachowania samobójcze stanowią istotny problem w populacji rozwojowej, szczególnie wśród adolescentów leczonych psychiatrycznie. Zamierzone akty autoagresji bez intencji samobójczej najczęściej obejmują cięcie skóry, ale również uderzanie, gryzienie czy przyjmowanie leków w dawkach przekraczających lecznicze. Samouszkodzenia mogą pełnić różne funkcje i wynikać z różnych motywacji, co skutkuje mnogością definicji i pojęć opisujących ten proces. Związek samouszkodzeń z ryzykiem zachowań samobójczych to przedmiot licznych analiz, podobnie jak inne czynniki ryzyka samobójstwa. Materiał i metoda: Artykuł jest przeglądem badań dotyczących zachowań samobójczych i samookaleczeń bez intencji samobójczych. Wykorzystano literaturę z baz danych Medline i dostępne artykuły polskojęzyczne. Omówienie: Związek między samookaleczeniami z intencją samobójczą a samookaleczeniami bez tej intencji jest złożony. Liczne badania wskazują na różnice w zakresie intencji, rozpowszechnienia i letalności. W artykule przedstawiono także analizę teorii próbujących wyjaśnić związek między samookaleczeniami bez intencji samobójczej a zachowaniami samobójczymi. Przybliżono m.in. teorię bramy, teorię trzeciej zmiennej i teorię interpersonalną Joinera wraz z modelem zintegrowanym zaproponowanym przez Hamzę i wsp. W najnowszej rewizji klasyfikacji DSM przyjęto po raz pierwszy kryteria diagnostyczne dla samookaleczeń bez intencji samobójczej i zachowań samobójczych, co może stanowić dobry punkt wyjścia do ujednolicenia stosowanych pojęć i poprawić spójność wyników poszczególnych badań. Wnioski: Lepsze rozumienie, przewidywanie i leczenie samookaleczeń bez intencji samobójczej wymaga prowadzenia dalszych badań.

Keywords

• samouszkodzenia bez intencji samobójczej
• samobójstwo
• adolescencja