مقایسه انواع مخازن ذخیره آب شهری از دیدگاه پدافند غیرعامل با بکارگیری روش‌های Delphi، FMEA, و تحلیل سلسله مراتبی AHP

Abstract

زمینه و اهداف: هدف از این تحقیق، بررسی انواع مخازن ذخیره آب شرب، شناسایی تهدیدات موجود در مخازن آب شهری و اولویت‌بندی اقدامات پدافند غیرعامل جهت کاهش تهدیدات مخازن آب بود. مواد و روش‌ها: به‌ منظور شناسایی تهدیدها در حوزه مخازن آب شرب و شناسایی خطرات و ارزیابی ریسک از تلفیق روش‌های Delphi و FMEA و به‌ منظور اولویت‌بندی مخازن از نظر معیارهای پدافند غیرعامل، از تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده گردید. رعایت ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل اجرای مطالعه در نظر گرفته شد. یافته‌ها: از نظر کارشناسان تهدیدهای مهم مخازن آب شامل «آلودگی‌های شیمیایی و بیولوژیکی» هستند که می‌توانند سلامت آب و مصرف‌کنندگان را در خطر قرار دهند و همچنین «بمباران‌های هوایی و موشکی» و «بمب‌گذاری‌ها» که می‌توانند سبب تخریب سازه مخازن شود. تهدیدات جنگ روانی و جنگ نرم شامل «شایعه آلودگی آب»، «عملیات روانی و فرار پرسنل»، «خرابکاری فرایندی» و «حملات سایبری» می‌توانند سبب هرج و مرج در جامعه گردد. با توجه به تجمیع نظرات کارشناسان و امتیازهای داده شده به مخازن آب براساس مواجهه با تهدیدات، مخزن زمینی مدفون با امتیاز 0/386، مخزن زمینی نیمه ‌مدفون با امتیاز 0/246، مخزن هوایی با امتیاز 0/225و مخزن زمینی نمایان با امتیاز 0/143 به‌ترتیب در اولویت قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: حتی‌الامکان از اجرای مخازن آب به ‌صورت نمایان خودداری شده و مخازن به ‌صورت مدفون یا نیمه‌مدفون با انجام خاکریزی و اصلاحات لازم بر سازه، اجرا و درنهایت از اصول پدافند غیرعامل در جهت افزایش ضریب ایمنی مخزن استفاده گردد. ارزیابی مخازن شهرستان ساری نشان داد که وضعیت این تأسیسات ازنظر الزامات پدافند غیرعامل به‌خصوص در مناطق روستایی و مخازن کوچک مطلوب نیست.

Keywords

• پدافند غیرعامل، مخزن آب، تحلیل ریسک، تحلیل سلسله مراتبی