استفاده از طراحی آزمایش ها برای بررسی قابلیت لیچینگ مس موجود در تخته مدارهای چاپی در محیط سولفاته

Abstract

تولید ضایعات الکترونیکی با پیشرفت تکنولوژی رو به افزایش است. این پسماندها حاوی فلزات با ارزش از قبیل طلا، نقره و پلاتین علاوه بر فلزات پایه از قبیل مس، سرب، نیکل، آهن و روی­ اند، بنابراین بازیابی فلزات با ارزش و پایه از جنبه اقتصادی و زیست ­محیطی مهم است. فلزات پایه از قبیل مس و روی در فرآیند سیانوراسیون، مصرف یون سیانید را افزایش می­ دهند که این امر باعث افزایش هزینه فرآیند سیانوراسیون خواهد شد به همین منظور در این تحقیق سعی شده است قبل از فرآیند سیانوراسیون، انحلال فلزات پایه به­ وسیله اسید سولفوریک و پراکسید هیدروژن به عنوان عوامل لیچینگ و اکسید­کننده به ترتیب، مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا از طراحی آزمایش به روش فاکتوریل کسری برای بررسی و بهینه ­سازی پارامترهای تاثیرگذار در لیچینگ شامل: غلظت اسید سولفوریک، نسبت اسید به اکسید­کننده، دما، زمان و درصد جامد پالپ استفاده شد. مدل ریاضی ارایه شده به ­وسیله نرم افزار برای بازیابی لیچ مس دارای ضریب همبستگی بالا (99/6 درصد) است، همچنین نتایج نشان دادند که افزایش غلظت اسید سولفوریک و کاهش نسبت اسید به اکسید­کننده و درصد جامد پالپ باعث افزایش بازیابی لیچینگ مس می­­ شود و بیشترین تاثیر را در بازیابی دارند. افزایش دما و زمان کمترین تاثیر را در بازیابی مس داشتند و تاثیر آن­ ها منفی بود. در نهایت بیشترین بازیابی لیچینگ مس به میزان 97/1 درصد تحت شرایط بهینه دما 50 درجه سانتی ­گراد، زمان 4 ساعت و 35 دقیقه، درصد جامد پالپ 5 درصد، غلظت اسید سولفوریک 4 مولار و نسبت اسید به اکسید­کننده 4 به دست آمد.

Keywords

• تخته مدار چاپی
• لیچینگ مس
• اسید سولفوریک
• پراکسید هیدروژن
• بهینه سازی