İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (Jan 2015)
MEDYA-SİYASET İLİŞKİLERİ: TÜRKİYE’DE SAVUNUCU GAZETECİLİK OLGUSUNUN İNCELENMESİ
Abstract
Medya ve siyaset ilişkisinin pratikte en çok gündeme gelen yönü medyanın hükümet yanlısı yayınlarıdır. Medyanın hükümet yanlısı yayın yapması, yeni bir durum olmayıp medya-iktidar ilişkilerinin genel özellikleriyle ilgili olmasına karşın savunuculuğun niteliklerini dönemin kendine özgü koşulları ve dinamikleri belirlemektedir. Her dönemin siyasal özelliklerine bağlı olarak basın-iktidar ilişkileri biçim almış ve medyanın iktidar yanlısı yayın yapması özünde değişmese de dönemsel özelliklerin farklılığı nedeniyle her dönem farklı isimlerle anılan ilişki biçimleri olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, son dönemlerde medya alanının en önemli tartışma konularından birini oluşturan savunucu gazetecilik pratikleri medya-siyaset ilişkileri açısından incelenecektir. Niteliksel bir karakter taşıyan bu çalışmada betimleyici bir yöntem kullanılmıştır. İlk olarak liberal ve eleştirel kuramlarda medyanın taraf olma açısından nasıl kavramsallaştırıldığı ve iktidar yapıları içinde nasıl konumlandırıldığı incelenmiştir. Daha sonra medyadaki savunuculuk, nedenleri açısından ele alınarak ekonomik çıkardan kaynaklanan savunuculuk, ideolojik savunuculuk, sansürden kaynaklanan savunuculuk ve sahiplikten kaynaklanan savunuculuk olarak kategorilere ayrılmıştır. Ardından farklı savunuculuk türlerinin Türk basınında hangi denetim mekanizmaları aracılığıyla işlediği betimlenmiştir. Böylelikle medya-iktidar ilişkilerinin dönemsel özellikler içinde belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışma, bu bakımdan, hem medya-iktidar ilişkilerinin tarihsel boyutunu anlamak hem de Türk medyasının son dönemlerinde yaşanan değişim ve dönüşümleri kavrayabilmek açısından önem taşımaktadır.
