Pizhūhish/nāmah-i Mabānī-i Ta̒līm va Tarbiyat. (Aug 2024)
ازخودکارآفرینی به شادی آفرینی: تحلیلِ روند برساختِ مثبت‌اندیشی در زیست-سیاست نئولیبرال و نقد مبانی اخلاقی آن
Abstract
این پژوهش با هدف آشکار نمودنِ وجه رویتناپذیر گفتمان مثبت‌اندیشی به روش تحلیلی- استفهامی-انتقادی، روند برساختِ سوژۀ مثبتاندیش را مورد بررسی قرار داده و بر مبنای ویژگیهای این سوژه، تقایل این سوژه با اخلاقِ دیگرخواهی را به تصویر کشیده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که ابتدا انسان به عنوان انسانِ اقتصادی تعریف و جامعه به دو دستۀ کارگر و سرمایهدار تقسیم شد، به منظور جلوگیری از کاهش بهرهوری کارگر با دستمزدِ حداقلی و کار حداکثری ، سوژۀ خودکارآفرین زاده شد. این سوژه همزمان کارگر و سرمایهدار است؛ از آنجایی که امکان کارآفرینی برای همه افراد وجود ندارد، گفتمان مثبت‌اندیشی به برساخت سوژۀ شادیآفرین مبادرت ورزید؛ سوژهای با بنگاه اقتصادی مصرف برای تولید رضایت خود و البته این گفتمان برای جلوگیری از افسردگی ناشی از نداشتن پول کافی جهتِ هزینه کردن در بنگاه اقتصادی مصرف، ابتدا شادی را به عنوان یک ارز هیجانی و عامل خلق ثروت و موفقیت معرفی نمود و پس از آن به منظور رویتپذیری سوژۀ خودکارآفرین در زیست-سیاست نئولیبرال، بهزیستی را با فاکتورهای خاص به عنوان معیارهای انسان موفق و ثروت‌آفرین معرفی کرد و در نهایت اینکه سوژهای که در پی تولید رضایت خود است و بهزیستی را رضایت از زندگی، داشتن دستاورد، غوطهوری و ... میداند در تقابل با انسانی قرار دارد که از منظر اخلاق دیگرخواهی، خود را در برابر رضایت دیگری متعهد و مسئول دانسته و بهزیستی را مجموع همدلی و همدری در قبال دیگری به منظور کاستنِ درد و رنج او تلقی مینماید.
Keywords
