مجله دانشکده پزشکی اصفهان (Mar 2015)
بررسی ارتباط سطح سرمی استئوپروتگرین با دانسیته‌ی معدنی استخوان در زنان یائسه
Abstract
مقدمه: کاهش دانسیته‌ی معدنی استخوان یک عامل مهم برای استئوپروز، به خصوص در میان زنان یائسه، است که هر ساله، نظام سلامت کشور را متحمل هزینه‌ی زیادی می‌کند. مطالعات مرتبط با پوکی استخوان در حال سیر به سمت مسیر جدیدی است که علاوه بر عوامل رایج مانند افزایش سن، یائسگی، کم‌تحرکی و ...، سطح سرمی استئوپروتگرین را دارای نقش مهمی در این زمینه می‌داند. مطالعه‌ی حاضر، برای بررسی رابطه‌ی میان سطح سرمی استئوپروتگرین و دانسیته‌ی معدنی استخوان در زنان یائسه طراحی شد. روش‌ها: در این مطالعه، 90 نفر از زنان یائسه با میانگین سنی 39/61 سال، مراجعه کننده به مرکز سنجش تراکم استخوان انتخاب شدند. بر اساس پرونده‌های پرشکی قبلی، 45 نفر در گروه سالم و 45 نفر در گروه استئوپروز قرار گرفتند. سپس، هر دو گروه تحت سنجش تراکم استخوان با روش DXA (Dual-energy X-ray absorptiometry) قرار گرفتند و همچنین، دانسیته‌ی معدنی استخوان (BMD یا Bone mineral density) و T-score برای آن‌ها تعیین شد. بر اساس T-score، بیماران در دو گروه سالم و استئوپروز قرار گرفتند. برای ارزیابی سطح سرمی استئوپروتگرین (OPG)، از بیماران نمونه‌ی خون تهیه و سرم آن‌ها جدا شد و سپس، با استفاده از روش ELISA (Enzyme-linked immunosorbent assay)، سطح سرمی استئوپروتگرین اندازه‌گیری شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها، آزمون‌های 2χ، t و Mann-Whitney مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین دانسیته‌ی معدنی استخوان در نقاط مختلف بدن (مهره‌های L2، L3 و L4، تروکانتر، گردن فمور و هیپ) بین زنان یائسه در دو گروه مبتلا به استئوپروز و سالم، اختلاف معنی‌داری نشان داد. مقایسه‌ی توزیع فراوانی وضعیت دانسیته‌ی معدنی استخوان در دوگروه سالم و مبتلا به استئوپروز نیز با یکدیگر اختلاف معنی‌داری داشت (001/0 > P). سطح سرمی استئوپروتگرین در دو گروه سالم و مبتلا به استئوپروز با یکدیگر اختلاف معنی‌داری داشت؛ به طوری که، ارتباط معکوسی میان سطح سرمی استئوپروتگرین و دانسیته‌ی معدنی استخوان مهره‌های کمری (002/0 = P؛ 4/0- = r)، استخوان هیپ (030/0 = P؛ 3/0- = r) و گردن فمور (020/0 = P؛ 3/0- = r) در دو گروه دیده شد. نتیجه‌گیری: در این مطالعه، بین دانسیته‌ی معدنی استخوان و سطح سرمی استئوپروتگرین در زنان یائسه، رابطه‌ی معکوس وجود داشت.
