مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان (Sep 2018)

زنان و فضای سوم؛ بازخوانی مفهوم حوزه عمومی در محدوده مرکزی شهر تهران(خیابان انقلاب)

  • پروین پرتوی,
  • مریم فراش خیابانی

DOI
https://doi.org/10.22051/jwsps.2019.17306.1569
Journal volume & issue
Vol. 16, no. 3
pp. 107 – 138

Abstract

Read online

حوزه عمومی به عنوان یکی از مفاهیم طرح شده توسط فیلسوفانی چون هنا آرنت و یورگن هابرماس را می‌توان شبکه‌ای نامتمرکز و بی‌نام از ارتباطات درباره علایق مشترک دانست که رشته های گوناگون ارتباط را در هم می‌آمیزند. این حوزه و کارکرد آن در عرصه های گوناگون یکی از دغدغه‌های اندیشمندان معاصر است. ازسوی دیگر مفهوم بدیع‌تر فضای سوم، توسط اندیشمندان معاصر مانند ادوارد سوجا و هومی بابا طرح شده است. این پژوهش تلاش دارد به این سوال پاسخ دهد که به کمک مفهوم فضای سوم، چگونه می‌توان حوزه‌عمومی را برای گروه هدف زنان در نمونه مکانی مورد مطالعه احیا کرد؟ فضاهایی که مصادیق آن مانند کافه‌ها طبق مشاهدات این پژوهش توانسته‌اند زنان را به عنوان اصلی‌ترین مخاطبان خود جذب کنند. چرایی این امر و چگونگی کارکرد این فضاها، مورد توجه این پژوهش است. در این راستا رویکرد اتخاذ شده در این پژوهش، کیفی است و پارادایم مد نظر از حیث روش پژوهش، ذیل دسته‌بندی پارادایم تفسیری قرار دارد. همچنین در کاربست نتایج حاصل از مرور مبانی و مطالعات میدانی در محدوده مرکزی شهر تهران(بخشی از خیابان انقلاب) با توجه به در نظر داشتن گروه هدف زنان، از روش مردم‌نگاری بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، پیدایش خرده فرهنگی را در بین گروه هدف زنان نشان می‌دهد که از مهم‌ترین کاربران فضاهای سوم در محدوده مورد مطالعه هستند، فضاهایی که طبق نتایج این پژوهش توانسته‌اند در ارتقای حوزه عمومی برای مخاطبان خود نقش پر رنگی ایفا کنند.

Keywords