Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2023)
Türk İslam Mezar Geleneğinde Gevaş Mezarlığı
Abstract
Tarih boyunca Doğu Anadolu’nun önde gelen merkezlerinden biri olan Van ve dolayısıyla Gevaş, Türk İslam dönemine ait tarihi dokusuyla dikkati üzerine çekmektedir. Özellikle de Gevaş ilçesinin önemli simgelerden biri olan ve içinde Halime Hatun Kümbeti’nin de olduğu Gevaş İslam Mezarlığı, şahide ve sandukaları ile Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığından sonra Anadolu’nun en büyük İslam mezarlığıdır. Türk ve Anadolu İslam tarihi ile sanatı açısından büyük bir öneme sahip olan bu mezarlıkta bulunan şahide ve sandukaların tüm yönleriyle gün yüzüne çıkarılması büyük önem taşımaktadır. Alanda yapılan incelemelerde her biri ayrı bir tarihi değere sahip olan çok sayıda taşın kırıldığı, ayakta duranların eğrildiği ve kırılmaya yüz tuttuğu gözlemlenmiştir. Yabani otlar içinde kaybolan sanduka ve şahidelerin tekrar ayağa kaldırılmaları ve belgelendirilmeleri, Türk ve Dünya kültür tarihi açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada tarihi mezarlığın Türk mezar sanatı geleneği içinde konumu ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu itibarla mezarlıkta bulunan kabirlere dair pek çok özellik, örnekleme yöntemi ile seçilmiş 6 adet mezar üzerinden detaylı bir şekilde analiz edilmeye çalışılmıştır.
Keywords
