Narativna reprodukcija savremenog crnogorskog identiteta u procesu evroatlantskih integracija (I dio)

Abstract

Ukoliko stvarnost konceptualizujemo kao veliki narativ, u koji se “ugrađujemo” kao socijalna bića, a društveno djelovanje i identite razmotrimo kao narativno posredovane – onda do punog izražaja dolazi kapacitet narativa u kreiranju, oblikovanju, prenošenju i rekonstruisanju savremenih društvenih identiteta, kao i reprodukciji nacije u svakodnevnom životu. Zamišljena evroatlantska budućnost Crne Gore, nužno zahtijeva i određene narativne interpretacije prošlosti, koje u kasnijim fazama teže da postanu konsenzusu podložni meta-narativi. Povezivanje značajnih istorijskih događaja i evroatlantskih integracija Crne Gore vrši se različitim metadiskurzivnim praksama, a najčešće ceremonijama upriličenim evociranju uspomena na značajne događaje iz bliže i dalje istorije Crne Gore. U tom kontekstu, osobito su značajne proslave Dana državnosti i Dana nezavisnosti, putem kojih se dominantno vrši podsjećanje na odluke Berlinskog kongresa, Podgoričku skupštinu, antifašističku borbu u Drugom svjetskom ratu i na nezavisnost Crne Gore izglasanu na referendumu 2006. godine. Jasno određene centralne tačke, uz logičku koherentnost na kojoj narativ nužno počiva, ovako koncipiranom narativu objezbjeđuju „rastegljivost“, koja mu omogućuje i prijem novih elemenata. Narativne interpretacije prošlosti imaju značajnu funkciju u reprodukovanju nacije, kao i u oblikovanju i učvršćivanju željenog nacionalnog identiteta, a uspostavljeni narativni kontinuitet prošlosti, sadašnjosti i zamišljene evroatlanske budućnosti Crne Gore, javlja se kao “zvanični” posrednik u reprodukciji savremenog crnogorskog identiteta u procesu evroatlantskih integracija. Za razumijevanje datog narativa, poželjno je njegovo konceptualizovanje u sinhronijskoj i dijahronijskoj perspektivi, a koje se može manifestovati na dva grafikona, koja sam u zavisnosti od konteksta, uslovno naslovio kao “grafikon suverenosti” (unutar kojeg je “kraj” narativa preduslov za početak evroatlantskih integracija) i “identitetski grafikon” (unutar kojeg se evroatlantske integracije konceptualizuju kao dijalektički ekvilibrijum samostalnosti i nesamostalnosti).