اثربخشی مواجهه درمانی مداوم بر تاب‌آوری و نشانه‌های بالینی دختران آزار دیده‌ی جنسی مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب

Abstract

مقدمه: اختلال استرس پس از سانحه، یک اختلال شدید روانشناختی است که پس از تجربه یک رخداد استرس­زا و آسیب­زا به­وجود می­آید. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی مواجهه درمانی مداوم بر تاب­آوری و کاهش نشانه ­های بالینی دختران آزار دیده­ ی جنسی مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب بود.روش: طرح پژوهش تک آزمودنی از نوع A-B با دوره پیگیری بود. جمعیت آماری پژوهش را کلیه دختران 12 تا 18 سال مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب ناشی از آزار جنسی مراجعه­کننده به مرکز اورژانس اجتماعی شهرستان ایذه در سال 1399 تشکیل دادند. دو نفر به شیوه نمونه­ گیری هدفمند انتخاب شدند. برای هر کدام از شرکت کنندگان 3 جلسه خط پایه در نظر گرفته شد. جلسات مداخله به­ صورت انفرادی بر اساس برنامة مواجهه درمانی مداوم در 10 جلسه 90 دقیقه­ ای انجام گرفت. ارزیابی­ ها با استفاده از مقیاس نشانگان اختلال استرس پس از سانحه کودکان (فوآ و همکاران، 2018) و پرسشنامه تاب ­آوری (کانر و دیویدسون، 2003) در مرحله خط پایه، جلسات مداخله و یک ماه بعد از پایان درمان (پیگیری) انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده­ ها با استفاده از تحلیل بصری نمودار، محاسبه درصد بهبودی و شاخص درصد پایا انجام شد.نتایج: یافته ­ها نشان داد هر دو مراجع با شروع مداخله روند کاهشی و رو ­به بهبودی را در طراز نمرات مقیاس نشانگان اختلال استرس پس از سانحه و روند افزایشی و رو به بهبودی را در طراز نمرات مقیاس تاب­آوری نشان دادند. آزمودنی­ ها این نتایج را تا یک ماه پس از درمان حفظ نمودند.بحث و نتیجه­ گیری: براساس یافته­های پژوهش پیشنهاد می­شود که درمانگران حوزة کودک و نوجوان در افزایش تاب ­آوری و بهبود علایم ناشی از استرس از مواجهه درمانی مداوم برای اثربخشی بیشتر استفاده کنند. این یافته­ ها تلویحات مهمی در زمینه آموزش و ارتقای بهداشت روانی کودکان ارائه می­کنند.

Keywords

• اختلال استرس پس از سانحه
• مواجهه درمانی مداوم
• تاب‌آوری
• ‌نوجوانان
• آزار جنسی