Przyczynek do postrzegania struktury współczesnego systemu rachunkowości

Abstract

Głównym celem artykułu jest objaśnienie procesu ewoluowania elementów systemu rachunkowości organizacji gospodarczej pod wpływem zmian zachodzących w różnicach informacji oczekiwanych przez odbiorców wewnętrznych i zewnętrznych. Dla zrealizowania tego celu przedstawiono zamęt regu- lacyjny w obszarze rachunkowości i jego skutki dla rozwoju systemów rachunkowości w praktyce w Polsce oraz przeanalizowano zmiany w potrzebach informacyjnych interesariuszy w kontekście wprowadzanych zmian w sprawozdaniach finansowych, zintegrowanych raportach biznesowych i zmian w stosowanych metodach rachunkowości zarządczej w organizacjach społecznie odpowiedzialnych. Następnie przedsta- wiona została autorska propozycja nowej struktury systemu rachunkowości odpowiadająca jego współczesnej funkcjonalności w warunkach obecnego poziomu rozwoju globalizacji, zmierzającego w kierun- ku zrównoważonej gospodarki oraz szereg wniosków ogólnych wynikających z przedstawionych rozwa- żań. W propozycji nowej struktury przyjęto, że system rachunkowości organizacji społecznie odpowie- dzialnej powinien być zbudowany z podsystemu rachunkowości biznesowej, emitującego zintegrowany raport biznesowy (sprawozdanie finansowe + raporty niefinansowe) i wewnętrzne raporty dla zarządu oraz podsystemu rachunkowości podatkowej, emitującego informacje dla agend podatkowych. W opra- cowaniu artykułu zastosowano analizę treści i opinii autorów wybranych publikacji, metodę analizy dokumentów oraz wiedzę uzyskaną metodą obserwacji bezpośredniej i wyniki badań empirycznych innych autorów. The main goal of the article is to explain the process of evolution of the organization's accounting system elements as a result of changes taking place in information expected by internal and external users. To achieve this goal, regulatory uncertainties in the area of accounting and their consequences for the devel- opment of accounting systems in Polish practice are presented and changes in the information needs of stakeholders are analysed in the context of changes to financial statements, integrated business reports and changes in the methods of management accounting in socially responsible organizations. Next, a pro- posal for a new structure of the accounting system corresponding to its contemporary functionality is presented in the context of the current level of globalization development aimed at a sustainable econo- my, and a number of general conclusions are discussed. In the proposed new structure it was assumed that the accounting system of a socially responsible organization should consist of (1) a business accounting subsystem, issuing an integrated business report (financial statements + non-financial reports) and internal reports for the board of directors and (2) a subsystem of tax accounting issuing information for tax agencies. The methods used in this study include analysis of the content and opinions of the authors of selected publications and analysis of documents. The study is also based on knowledge obtained by the method of direct observation and on the results of empirical research of other authors.

Keywords

• rachunkowość biznesowa
• rachunkowość podatkowa
• zintegrowany raport biznesowy
• zamęt regulacyjny
• paradygmat autoreferencyjności
• zrównoważony rozwój