مطالعه گرده‌شناسی برخی گونه‌های جنس Anthemis و اهمیت سیستماتیکی آن

Abstract

با هدف روشن نمودن پیچیدگی‌های آرایه‌شناختی جنس Amthemis، ریخت‌شناسی دانه گرده 19 گونه متعلق به سه بخش از جنس Anthemis (با مفهوم محدود) و دو گونه از جنس Cota از ایران با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق، مشخصات دقیق ریخت‌شناسی دانه‌های گرده این جنس ارایه می‌شود. دانه‌های گرده از نوع سه شیار-منفذی میانی و خادردار بودند. شکل گرده‌ها پرولیت و گرد با طول محور قطبی 35-20 میکرومتر و طول محور استوایی 5/26-3/20 میکرومتر بود. کوچک‌ترین دانه گرده در A. microcephala و بزرگ‌ترین آن در A. odontostephana یافت شد. خارها به طور معمول هرمی با قاعده پهن و آرایش سطحی بین خارها عمدتا چروکیده-حفره‌دار بودند. سیزده صفت کمی و کیفی به کمک روش UPGMA، MDSو PCA در نرم‌افزار PASTمورد بررسی قرار گرفتند. آنالیز عددی نشان داد که در جدایی آرایه‌های بررسی شده، صفاتی مانند شکل دانه گرده، تزیینات اگزین، طول و تراکم خار‌ها، مشخصه‌های با ارزشی هستند. داده‌های گرده‌شناسی تقسیم‌بندی موجود بخش‌های این جنس را تایید نمود، به طوری که آنالیز خوشه‌بندی گونه‌های بررسی شده را به سه گروه مجزا تقسیم‌بندی کرد و مشخص شد که A. brachystephanaو A. lorestanica از A. sect. Anthemisقرابت زیادی با A. odontostephana داشتند. مشخصات دانه‌های گرده A. sect. Anthemis با جنس‌های Tripleurospermum و Cota مشابهت زیادی داشت و داده‌های گرده‌شناسی جنس Anthemis از آرایه‌شناختی مرسوم نسبت به طبقه‌بندی فیلوژنی بیشتر حمایت می‌کند.

Keywords

• بابونه
• کاسنیان
• دانه گرده
• ریزریخت‌شناسی
• cota