مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (Oct 2022)
مقایسه اثربخشی درمان فعال‌سازی رفتاری با درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم شناختی هیجان و اجتناب شناختی- رفتاری در افراد مبتلا به وسواس فکری- عملی
Abstract
زمینه و هدف: میزان رضایت از زندگی در افراد دارای وسواس فکری- عملی نسبت به افراد عادی جامعه پایین‌تر است بنابراین با درمان این اختلال می‌توان کیفیت زندگی و میزان رضایت زندگی در این افراد را افزایش داد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان فعال‌سازی رفتاری و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم شناختی هیجان و اجتناب شناختی- رفتاری در افراد مبتلا به وسواس فکری- عملی بود. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و روش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل می‌باشد. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی شهرستان کرج در سال 1398بود. تعداد 45 نفر انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه درمان فعال‌سازی رفتاری، درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن‌آگاهی و گروه کنترل جایگزین شدند. از پرسش‌نامه‌های تنظیم شناختی هیجان و اجتناب شناختی رفتاری برای اندازه‌گیری اثربخشی درمان‌ها استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از روش‌های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون تعقیبی از نرم‌افزار SPSS-18 استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین اثربخشی درمان فعال‌سازی رفتاری و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر راهبردهای تنظیم شناختی سازش‌یافته هیجان تفاوت آماری معناداری وجود دارد (0/0001=p و 57/71=F) اما در میزان اثربخشی این دو روش درمانی در اجتناب شناختی- رفتاری تفاوت معنی‌داری مشاهده نشده است. نتیجه‌گیری: درمان مبتنی بر فعال‌سازی رفتاری و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بهبود راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و کاهش اجتناب شناختی- رفتاری در بیماران با اختلال وسواس فکری- عملی تأثیر دارد. بنابراین از این دو درمان می‌توان تنظیم هیجانات و انواع اجتناب‌ها در بیماران دارای وسواس- فکری عمل استفاده کرد.
