Büyüsü Bozulan Avm’yi Büyülemek: Kent Simülasyonunda Yaşam Tarzının Tüketimi

Abstract

Modern dönemle birlikte kitlesel bir fenomene dönüşen tüketim, yalnızca ihtiyaçların karşılanması değil, arzuların tatmini ile ilişkili bir hal almıştır. Günümüzde bu arzuların hızı, yoğunluğu ve kapsamı önemli boyutlara ulaşmıştır. Tüketim artık kültürel pratiklerden sanatsal faaliyetlere uzanan, toplumsal kimlik ile yakından ilişkili bir deneyimin alanı haline gelmektedir. Bu değişim kendisini alışveriş merkezlerinin yapısında da göstermektedir. Çalışmanın öncelikli hareket noktası, George Ritzer’in öne sürdüğü yeni tüketim araçlarının akılcılaşması ve büyülemesi arasındaki denge fikridir. Bu dengenin bozulduğunu iddia ettiğimiz, giderek akılcılaşan alışveriş merkezleri, kültürel pratiklerini, sınıfsallığını, kimliğini ve kentliliğini tüketerek deneyimleme amacındaki tüketicilerin beklentilerine cevap vermemektedir. Merkezine yaşamı alan “yaşam merkezleri” -ya da yeni alışveriş merkezleri- bu beklentilerin etkisiyle yeni bir form olarak ortaya çıkmıştır. Değişen kültürel pratiklerin, sınıfsal ayrımın ve “yeniden büyüleme” olarak yaşam tarzının tüketiminin yeni alanı olan bu merkezler artık kentin bir parçasından öte, kentin ta kendisidir. Bir kent simülasyonu olarak öne çıkan bu merkezlerde kentliliğin simülakrı üretilmekte, tüm bu büyülü dünya aynı zamanda akılcı ve pratik bir paketle tüketicilerine sunulmaktadır. Bu çalışmada yaşam merkezleri, giderek akılcılaşan alışveriş merkezlerinin bu krizi aşmak adına ulaştıkları yeni bir form olduğu iddiası ile ele alınmaktadır. Çalışmanın amacı bu iddiayı teorik bir tartışmaya açmaktır; özellikle Pierre Bourdieu ve Jean Baudrillard’ın görüşleri ile yürütülecek bu teorik tartışma ile kültür ve yaşam tarzının konu edildiği, dönüşmekte olan tüketim pratikleri ve alışveriş merkezlerindeki görüntülerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Keywords

• tüketim
• yaşam tarzı
• alışveriş merkezi
• yaşam merkezi
• simülasyon