هنر اسلامی (Aug 2021)

زیبایی در قالب معیارهای کمی در تابلوی شام آخر داوینچی با رویکرد نظریات اومبرتو اکو

  • فرناز فرازمند,
  • امیر نصری,
  • محمدرضا شریف زاده

DOI
https://doi.org/10.22034/ias.2021.269660.1520
Journal volume & issue
Vol. 18, no. 42
pp. 313 – 326

Abstract

Read online

بدون تردید زیبایی یکی از عناصر بنیادین هنر در جوامع مختلف است. این مسئله سبب شده تا محققان در دوره­های مختلف با شیوه­های مختلف درصد واکاوی معیارهای زیبایی در آثار هنری باشند. در اروپا می­توان دوره رنسانس را یکی از اعصار درخشان هنر و زیبایی دانست. نقاشی یکی از مهم­ترین هنرها و لئوناردو داوینچی یکی از مهمترین نقاشان این دوره بود. واقعه شام آخر مسیح یکی از رویدادهای مهم آیین مسیحیت به شمار می­رود. هنرمندان بسیاری در طول تاریخ به این موضوع پرداخته­اند که یکی از مهم­ترین آنان، دیوارنگاره شام آخر لئوناردو داوینچی است. اهمیت این اثر به حدی است که از جنبه­های متفاوتی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. امبرتو اکو در کتاب هنر و زیبایی قرون وسطا به شکل­گیری هنر و تشریح زوایای گسترده آن می­پردازد. شکل­گیری هنر رنسانس، وام­دار سنت و هنر قرون میانه است. از دیگر سو، نظریات و آرا امبرتو اکو در قرن بیستم که عمدتاً تببین زیبایی است، نگرش تازه­ای از زیرساخت­های فکری هنرمندان رنسانس را نشان می­دهد که به­ویژه در نظریه هنر داوینچی مشهود است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده­های منابع کتابخانه­ای به بررسی این موضوع پرداخته است. در پژوهش مورد نظر معیارهای کمی در نظریه هنر داوینچی شامل استفاده از تقارن، تناسب، پرسپکتیو و اصول کاربردی ریاضیات در هنر است. نتایج حاکی از آن است نظریات زیبایی­شناسانه امبرتو اکو زمینه­ساز شکل­گیری نظریات و هنر رنسانس به­ویژه در شکل­گیری آثار داوینچی نمود یافته است؛ که نمونه موردی آن تابلوی شام آخر است.اهداف پژوهش:بررسی زیبای­ شناسی کمی در تابلوی شام آخر لئوناردو داوینچی.تبیین زیرساخت­های شکل­گیری هنر رنسانس و بازتاب آن در تابلوی شام آخر داوینچی با رویکرد نظریات امبرتو اکو.سؤالات پژوهش:معیارهای کمی نظیر تناسب و هماهنگی در شکل­گیری تابلوی شام آخر لئوناردو داوینچی کدامند؟مباحث تحلیلی امبرتو اکو، چگونه زیرساخت­های معیارهای کمی را در تابلوی شام آخر را نشان می­دهد؟

Keywords