پژوهش ادبیات معاصر جهان (Sep 2004)
از واژه به مفهوم: اقتباس یا ترجمه ادبی
Abstract
هر نوشته ادبی در جریان پیام رسانی به خواننده، شیوه بیان ویژه خود را با توجه به صورت های ساختاری و معنایی زبان خود دارد، ولی تعداد بی شماری از این صورت های ساختاری، درگذر از صافی ترجمه، قلب یا تعدیل می شوند، اگر چه غالبا معنا به جای خود باقی می ماند. در ترجمه بسیاری از آثار ادبی، از جمله نوشته های شکسپیر، مترجم در برگردان واژه ها معنا را حفظ می کند، ولی برای حفظ زیبایی کلام نویسنده همیشه با متن در کشمکش است. نیاز به تغییر عناصری در متن اصلی، برای دستیابی به ترجمه ای مطلوب از آن متن، ناگزیر ترجمه ادبی را با اقتباس ادبی در هم می آمیزد، تا آنجا که هیچ ترجمه زیبایی بدون این اقتباس مکان پذیرنیست. اصالت گرایی لازمه هر ترجمه است، ولی چنانچه بخواهیم قالب هایی را عینا وارد زبان مقصد کنیم، به نظر خواننده ناهنجار و غیر قابل درک جلوه خواهد کرد. از این رو تعدیل زبانی و بلاغی در ترجمه، به نحوی که آسیبی به معنای جمله نرسد، قابل پذیرش است.
