Râgıb el-İsfahânî’nin Mukaddimesi Bağlamında Kur’ân’ın Beyan Keyfiyeti Açısından Çokanlamlılık Vâkıası

Abstract

Kur’ân’ınmetin yapısı, lafız ve nazım açısından çokanlamlılıklar ve ihtimalleriçermektedir. Muhatabın bazı ifadeleri anlamasını ya da metinden tek anlamaulaşmasını engelleyebilen bu hususlar, Kur’ân’ın herkese beyan olarakindirilmesi ve dilinin apaçık Arapça olması ile çelişir gözükmektedir. Buçelişkinin giderilmesinde, Kur’ân dilinin taşıdığı özelliklerin beyan keyfiyetiaçısından ne anlam ifade ettiğini belirlemek önemlidir. Râgıb el-İsfahânî’nintefsirine yazdığı mukaddime diğer tefsir mukaddimeleri ve ulûmü’l-Kur’âneserlerinden farklı olarak Kur’ân’da çokanlamlılık ve anlaşılmayı engelleyenfaktörleri konu edinmektedir. Eserin lafız-mana bağlantılarını Kur’ân’ın beyankeyfiyeti ile ilişkilendirmesi, tefsir ilminin teorik ve pratik boyutlarına önemlikatkılar sunmaktadır. Bu çalışma, tefsirde yöntem arayışlarındakaynaklarımızdaki ıstılah ve kaidelerin referans alınmasını önermekte; bubağlamda İsfahânî’nin Kur’ân dili ve uslûbü üzerine kaleme aldığı Mukaddime’nin tefsir metodolojisindeöncelikle değerlendirilmesini teklif etmektedir.