Horyzonty Wychowania (Sep 2015)
O zapoznanym wymiarze pracy we współczesnej myśli politycznej
Abstract
We współczesnej myśli politycznej zdominowanej przez nurt neutralnego liberalizmu politycznego praca jest pojęciem nieprzemyślanym, a w dużej mierze nawet zapoznanym. Istnieje niebezpieczna tendencja, aby namysł nad pracą zamykał się między dwoma skrajnymi podejściami. W ujęciu marksistowskim praca jest pierwszą potrzebą człowieka, praca tworzy człowieka, a w ostateczności może nawet nie tylko zniekształcić naturę ludzką, lecz wręcz człowieka odczłowieczyć. W podejściu wyłożonym przez Hannah Arendt w Kondycji ludzkiej praca jest w całości przypisana sferze czystej konieczności. W zaproponowanej przez nią hierarchii pracy, wytwarzania i działania, tkwi założenie, że ludzka wolność i autonomia mogą znaleźć spełnienie tylko w działaniu umożliwiającym pełną realizację egzystencji politycznej. Personalistyczna myśl polityczna unika skrajności obydwu podejść. Praca jest postrzegana jako środek zaspokajania potrzeb, ale służy również realizacji dobra wspólnego i jest wyrazem twórczości człowieka.
