Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi (Dec 2024)
BABAÎLER İSYANI SIRASINDA TOKAT: BABAÎ HALİFESİ AYNA DOVLA (AYNUDDEVLE) VE TOKAT’TAKİ FAALİYETLERİ
Abstract
Tarihte bazı olaylar vardır ki sonuçları itibariyle uzun yıllar etkisini devam ettirmeyibaşarmışlardır. Türk tarihinin Anadolu halkasında da etkisi yıllarca sürecek bir isyana 1240yılında Türkiye Selçuklu Devleti’nde rastlanmaktadır. Babaîler İsyanı olarak ortaya çıkan buhareket Anadolu Türk Tarihi için derinden etkiler bırakan isyan olmuştur. Bu isyan, Baba İlyasliderliğinde, Baba İshak koordinesinde siyasi, ekonomik, dinî ve içtimaî sebepler üzerindemerkezî otoriteye karşı baş kaldırı olarak vuku bulmuştur. Söz konusu isyan Türkiye SelçukluDevleti’nin çöküşünü hazırlayan etkenlerin başında yer almıştır. Babaîler İsyanı sırasında vesonrasında bazı şehirler ve şahıslar ön plana çıkmıştır. Bu şehirlerden birisi de Tokat’tır. Şehir,tarihi süreç içerisinde sahip olduğu kendine has dinamikleriyle Babaî hareketinde adındansıkça söz ettirmiştir. İsyan sırasında veya hemen sonrasında Tokat’ta bulunan Babaî halifesiAyna Dovla, Baba İlyas’ın seçkin halifelerinden birisidir. Bu çalışmada da öncelikle isyanıntemel sebepleri üzerinde durulmuş bilahare Babaîler İsyanı’nda faal bir rol oynayan Tokat’ınisyandan hemen öncesi ve isyan sürecindeki durumu hakkında bilgi verilmiştir. Son olarakTokat’ta bulunan Baba İlyas’ın seçkin halifelerinden Ayna Dovla’nın buradaki faaliyetleri vebu zatın Selçuklular tarafından idam edilmesi ele alınmıştır.
Keywords
