Journal of Agricultural Sciences (Jan 2001)
Harran Ovasında Karık ve Damla Sulama Sistemlerinin Ekonomik Yönden Karşılaştırılması
Abstract
Bu çal ışmada, Harran Ovas ı nda çal ışmaları n ı yürüten GAP Sulama Sistemlerinin İşletme, Bak ı m ve Yönetimi Projesinin GAP İ BY pilot alan olarak bekledi ği F ı rat Sulama Birli ği demonstrasyon alanlar ı nda, tarı m ı yap ı lan domates, biber, patl ı can ve pamuk bitkilerinin 3 da, 15 da, 35 da, 74 da ve 130 da olmak üzere farkl ı arazi büyüklüklerinde damla sulama ve kar ı k sulama yöntemleri ile sulanmas ı koşulunda, sulama sistemleri, sulama suyu ihtiyac ı , sistem debisi ve değişik masraf unsurlar ı aç ı s ı ndan karşı laşt ı r ı lm ışt ı r. Bu amaçla çal ışmalar ı n yürütüldü ğü F ı rat Sulama Birli ğ i alanlar ı nda toprak özellikleri saptanm ış , tar ı m ı yap ı lan bitkilerin su tüketimleri, ve sulama suyu ihtiyaçlar ı hesaplanm ış , sulama sistemleri planlanmış , sistem debileri belirlenmi ş , sistem unsurlar ı boyutland ı r ı lm ış ve 2000 y ı l ı fiyatlar ı na göre proje keşif özetleri haz ı rlanm ışt ı r. Her sistem için tesis masraf ı , bakı m onarı m masrafı , enerji masraflar ı , sulama işçiliği masraflar ı , yı ll ı k sabit masraflar, y ı ll ı k işletme masrafları ve y ı ll ı k toplam masraflar gibi de ğişik masraf unsurlar ı saptanarak ekonomik analiz yap ı lm ışt ı r. Ara şt ı rma sonuçlar ı na göre, mevsimlik toplam sulama suyu ihtiyac ı , damla sulama yönteminde 1224.5 mm — 1473.3 mm, kar ı k sulamada yönteminde ise 2066.9 mm — 2489.1 mm aras ı nda bulunmuştur. Damla sulama yönteminde toplam sulama suyu ihtiyac ı karı k sulama yöntemine oranla ortalama % 40 daha az bulunmu ştur. En büyük arazi parselinde 130 da , y ı ll ı k toplam gider aç ı s ı ndan damla sulama daha ekonomik, diğer parsellerde ise kar ı k sulama daha ekonomik olmuştur. Bu değerlere göre su kaynağı yeterli ise küçük ve orta büyüklükteki arazilerde kar ı k sulama, büyük arazilerde damla sulama uygulanabileceğ i, ancak su kayna ğı n ı n k ı s ı tl ı olmas ı koşulunda damla sulama yönteminin seçilmesi gerekti ği önerilmiştir.
Keywords
