Z dziejów badań nad frekwencją wyborczą w późnorepublikańskim Rzymie

Abstract

Słowa kluczowe: wybory, frekwencja wyborcza, zgromadzenia wyborcze, późna republika rzymska. Streszczenie Aczkolwiek na temat wyborów w republikańskim Rzymie wiemy stosunkowo dużo, to jednak o frekwencji wyborczej w gruncie rzeczy nie wiemy nic, ponieważ antyczne źródła milczą na ten temat. Pomimo to, a może właśnie dlatego, współcześni historycy starają się dokonać stosownych obliczeń opierając się na pośrednich danych. W związku z tym zastanawiając się nad odpowiedzią na pytanie, ilu Rzymian głosowało każdego roku na poszczególne urzędy, biorą pod uwagę m. in. takie faktory, jak miejsce wyborów oraz czas potrzebny na ich przeprowadzenie. Z takich szacunkowych wyliczeń jedno wynika niezbicie, a mianowicie fakt, że udział obywateli wyborach był niewielki, zwłaszcza w porównaniu z frekwencją wyborczą we współczesnych państwach demokratycznych. Autorka artykułu analizuje przyczyny takiego stanu rzeczy i próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego w ogóle jakaś część obywateli, pomimo niemałych niedogodności związanych z dokonaniem aktu wyborczego, udawała się każdego roku na zgromadzenia wyborcze, by poprzez swój głos umożliwić członkom arystokracji pokonywanie kolejnych etapów urzędniczej "ścieżki zaszczytów" (cursus honorum).