Wartość bytu: Ontologizm etyczny w filozofii rosyjskiej. Rozważania wokół filozofii Borysa Wyszesławcewa

Abstract

Prezentowany artykuł dotyczy filozofii Borysa P. Wyszesławcewa (1877–1954). Pierwsza część została poświęcona problemowi wolności w jej relacji do świata wartości. Na tym etapie analiz zostały podkreślone wątki zaczerpnięte z filozofii N. Hartmanna. W drugiej części artykułu została przedstawiona polemika Wyszesławcewa z wczesnymi poglądami S. I. Hessena. Dotyczyła ona irracjonalnego charakteru wolności (mistyki) i jej rzekomej nieprzystawalności do sfery kultury (filozofii). Nie zgadzając się z tym stanowiskiem, Wyszesławcew wskazywał na ich współobecność w „przeżyciu” (pierieżiwanije), czyli pierwotnym doświadczeniu rzeczywistości, które może z kolei stać się podstawą filozofii wolności (w tym również kultury). Stanowisko Wyszesławcewa można określić mianem ontologizmu etycznego, który jednocześnie winien być uznany za podstawę projektu filozofii wolności.