علوم و فنون بسته بندی (Aug 2023)
بررسی خصوصیات فیزیکی، مکانیکی و ریخت‌شناسی فیلم کیتوزان تهیه شده با سطح، وزن مولکولی و حلال مختلف
Abstract
بکارگیری زیست پلیمر کیتوزان در قالب فیلم و پوشش خوراکی به عنوان ماده بسته بندی محصولات غذایی، توسعه یافته است. خواص فیزیکی و مکانیکی فیلم کیتوزان تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. با هدف بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر محلول تشکیل فیلم، آزمایش حاضر در قالب یک طرح کاملاً تصادفی بهروش فاکتوریل 23 شامل سطح (2 و 4 درصد)، وزن مولکولی (بالا و پایین) کیتوزان و نوع حلال (اسید استیک و اسید سیتریک) مورد استفاده در تهیه فیلم، در مجمع با 8 تیمار اجرا شد. فراسنجه های فیزیکی و مکانیکی و نیز ریزساختار فیلمها اندازه گیری و بررسی شد. نتایج نشان داد بیشترین استحکام کششی (MPa 01/0 ± 16/0)، مدول یانگ (MPa 55/0 ± 45/2) و ناتراوایی (10-8. g/msPa 09/0 ± 17/2) در فیلم کیتوزان 4 درصد در وزنهای مولکولی بالا و پایین با حلال اسید استیک و بیشترین کشیدگی در نقطه شکست (95/0 ± 33/54 درصد) در فیلم کیتوزان 4 درصد وزن مولکولی بالا و محلول در اسید سیتریک دیده شد (p<0.05). ضمن اینکه فیلم کیتوزان وزن مولکولی بالا و محلول در اسید استیک در مقایسه با اسید سیتریک شفافتر بود (p<0.05). تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و تجزیه و تحلیل طیف سنجی مادون قرمز (FTIR) نتایج حاصله را تأئید کرد. بنابراین، عملکرد فیزیکی و مکانیکی فیلم کیتوزان تحت تأثیر سطح و وزن مولکولی و به خصوص نوع حلال اسیدی و نیز اثرات متقابل این عوامل قرار گرفت. در مجموع استفاده از سطح و وزن مولکولی بالاتر کیتوزان منجر به تولید فیلم کاراتر شده و اسید استیک نسبت به اسید سیتریک حلال مناسبتری است.
