Formalne regulacje zatrudnienia a perspektywa różnorodności kapitalizmu

Abstract

Artykuł analizuje, w jaki sposób opisywana jest rola formalnych regulacji zatrudnienia (prawa pracy) w propozycjach badaczy wykorzystujących perspektywę różnorodności kapitalizmu (varieties of capitalism – VoC). VoC jest paradygmatycznym nurtem w porównawczych badaniach nad kapitalizmem. Artykuł pokazuje odmienne stanowiska i perspektywy na rolę regulacji ingerujących w stosunki między pracodawcami a pracownikami. Część badaczy wykorzystujących perspektywę VoC ignoruje zagadnienie formalnych regulacji zatrudnienia na rzecz większych jednostek analizy. Kolejna grupa badaczy, skoncentrowana bardziej na porównywaniu systemów produkcji między państwami, skupia się na ekonomicznej funkcji prawa pracy. Część badaczy, którzy łączą perspektywę ekonomiczną z analizami państwa dobrobytu, traktuje regulacje zatrudnienia jako uzupełnienie lub substytut instrumentów welfare state. Wreszcie, badania skoncentrowane na zmianie instytucjonalnej integrują oba funkcjonalne ujęcia, analizując formalne regulacje zatrudnienia pod kątem utrzymywania spójności modeli instytucjonalnych z konkretnymi, zidentyfikowanymi funkcjami. Autor argumentuje, że konceptualizacja roli formalnych regulacji zatrudnienia zależy od tego, w jaki sposób rozumie się rolę formalnego prawa i instytucji w obrębie samego porządku gospodarczego. Instytucje można widzieć albo jako formalną nadbudowę ułatwiającą koordynację ekonomiczną, albo też jako przejaw chęci ograniczenia ekspansji logiki rynkowej.

Keywords

• różnorodność kapitalizmu
• nowy instytucjonalizm
• prawo pracy
• regulacje zatrudnienia
• państwo dobrobytu