Eskiyeni (Dec 2015)
Fahreddîn Râzî’nin Nefs Kavramı ve Mahiyetine Yönelik Yaklaşımı
Abstract
Fahruddîn Râzî’nin (ö. 606/1209) nefs kavramı ve mahiyetine ilişkin yaklaşımı, özellikle İslam felsefecileri ve kelamcıların görüşlerinin bir sentezi ve uzlaştırması olarak görülebilir. Bu anlamda o, nefsin varlığı, yaratılışı, bedenle ilişkisi ve ölümsüzlüğü ile ilgili konularda ‘‘soyut cevher’’ teorisini savunmaktadır. Nitekim insan nefsini ‘‘ben’’ ile aynı gören Râzî, nefsin bedenden farklı bir cevher olduğunu da kabul etmektedir. Ona göre yaratılmış varlıkların mahiyeti zatından öncedir. Şu halde mahiyet olarak önceden mevcut olan nefs, cevher ve arazdan oluşan bedenle ilişki içerisine girmektedir. Bu ilişki sonucunda o, bedeni kendine vasıta kılmaktadır. Bu makalede Râzî’nin genel düşünce sistemi çerçevesinde ele aldığı nefs kavramı ve mahiyetine yönelik yaklaşımı irdelenecektir.
